“აღმოსავლეთ უკრაინის ოკუპირებული ტერიტორიებიდან – დონეცკიდან და ლუგანსკიდან სეზონურ სამუშაოებზე მოქალაქეები აფხაზეთში მიდიან და წელს ამან განსაკუთრებით მასშტაბური სახე მიიღო. ამის შესახებ რუსული “კომსომოლსკაია პრავდას” ჟურნალისტი დმიტრი ტიხომიროვი წერს, რომელიც თავადაც სეზონური მუშის სტატუსით ჩავიდა აფხაზეთში და იქ ნანახის შესახებ რეპორტაჟი მოამზადა. აფხაზეთში დონეცკელებისა და ლუგანსკელების რაოდენობის მატება ციტრუსების კრეფის სეზონს უკავშირდება. “მოსკოვში მთელ შავ სამუშაოს სამხრეთელები ასრულებენ, აფხაზეთში პირიქითაა”, – აღნიშნავს სტატიაში „კომსომოლსკაია პრავდას“ კორესპონდენტი, რომლის თქმით, მას მანდარინის პლანტაციებში მუშაობის დროს არც ერთი აფხაზი არ შეხვედრია!” – წერს გაზეთი “რეზონანსი” სტატიაში სათაურით “აქ ერთ აფხაზსაც ვერ ნახავთ…” – როგორ ამუშავებენ აფხაზები რუსებს მანდარინის პლანტაციებში.
“ძირითადად მუშაობენ დონეცკიდან, ლუგანსკიდან, უკრაინიდან, რუსეთიდან მასობრივად წამოსული ადამიანები, ასევე ადგილობრივი რუსები, რომლებსაც, აფხაზებისგან განსხვავებით, მიწების იჯარით აღების საშუალება არ აქვთ. აქ პოლიტიკაზე არავინ ლაპარკობს”, – ამბობს სტატიაში „კომსომოლსკაია პრავდას“ კორესპონდენტი. იგი მანდარინის შეგროვებისა და ჩაბარების სისტემასაც აღწერს – რომ არის გაუსაძლისი პირობები, დამქირავებელს მუშები პალანტაციებში დილის 6 საათზე მიჰყავს. თითო ყუთ დაკრეფილ მანდარინში მუშას 50 რუბლს (2 ლარი) უხდიან. ერთი სეზონური მუშა დღეში საშუალოდ 4-5 ყუთის დაკრეფას ახერხებს, თუმცა, აქედან აღებული ფული ძირითადად ბინაში ეხარჯებათ. მაგალითად, ოთახის დაქირავება აფხაზეთში დღეში კაცზე საშუალოდ 200 რუბლი (8 ლარი) ჯდება. რუსი ჟურნალისტის ცნობით, სეზონური მუშების უმრავლესობოსათვის ეს პირობები მისაღებია – ურჩევნიათ მხოლოდ საჭმლისა და დასაძინებელი ადგილის სანაცვლოდაც იმუშაონ შედარებით თბილ კლიმატურ პირობებში, ვიდრე ცივი ზამთარი რუსეთში ან უკრაინაში გაატარონ. როგორც აფხაზეთის უშიშროების ყოფილი მინისტრი ლევან კიკნაძე ამბობს, მანადარინის ეს ბაღები, სადაც დღეს რუსეთის ქალაქებიდან ჩასული ადამიანები მუშაობენ, ქართველებს ეკუთვნოდა და ახლა აფხაზები არიან დაპატრონებული”, – აღნიშნავს გამოცემა.
“ეს ახალი ამბავი არ არის და არც “კომსომოლსკაია პრავდას” ჟურტანლისტს აღმოუჩენია. წლები ეს ტენდენცია შეიმჩნევა – აფხაზები ციტრუსებს სეზონზე რუსებს აკრეფინებენ. ციტრუსების კრეფის დროს სამუშაოდ ჩადიან ლუგანსკიდან, დონეცკიდან, ასევე რუსეთის სხვადასხვა ქალაქებიდან – როსტოვიდან, კარასნოდარიდან და ა.შ. მანდარინის ეს ბაღები ადრე ქართველების საკუთრება იყო. ძალიან ბევრი მანდარინის პლანტაცია ჰქონდათ ქართველებს სოხუმში, გაგრაში, გუდაუთაში, გულრიფში და სხვაგან, ახლა კი აფხაზები დაეპატრონენ და რუსეთიდან თუ უკრაინიდან ჩასულ მუშახელს აკრეფინებენ მიზერულ თანხად, ხშირ შემთხვევებში კი ნატურით უხდიან”, – აცხადებს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას ლევან კიკნაძე.