თბილისში ადამიანის უფლებათა ფორუმი იმართება. გაერო-ს განვითარების პროგრამის (UNDP) ინფორმაციით, ადამიანის უფლებათა დაცვის საერთაშორისო დღეს შემაჯამებელი მსჯელობა იმართება საქართველოს საზოგადოებაში არსებული უთანასწორობის შესახებ, რომელიც ხელს უშლის დემოკრატიის განვითარებასა და თანასწორი და სამართლიანი საზოგადოების მშენებლობას.
მათივე ცნობით, ფორუმმა შექმნა ხელისუფლებასა და სამოქალაქო საზოგადოებას შორის დიალოგის სივრცე და ხელი შეუწყო ადამიანის უფლებათა დაცვის გამოწვევების განხილვასა და სამომავლო ნაბიჯების შესახებ მსჯელობას. ამასთან, ღონისძიების დღის წესრიგი ეხმიანება ადამიანის უფლებათა დღის წლევანდელ გზავნილს – „ყველა ადამიანი თანასწორია“. ფორუმზე გამართული მსჯელობა სამ ძირითად სფეროს მოიცავს, სადაც პანდემიის ფონზე განვითარებულმა ეკონომიკურმა და სოციალურმა კრიზისმა განსაკუთრებით მწვავე უთანასწორობა გამოიწვია – გენდერული თანასწორობა, ლგბტქი+ თემის სამართლებრივი და სოციალური დაცვა, ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობების უფლებები.
ფორუმის მონაწილეებს სიტყვით მიმართა საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარემ კახა კუჭავამ. მისასალმებელ სიტყვაში მან აღნიშნა, რომ ადამიანის უფლებების დაცვის საქმეში საქართველომ მნიშვნელოვანი საკანონმდებლო ნაბიჯები გადადგა.
„საქართველოს პარლამენტს, როგორც წარმომადგენლობით ორგანოს, განსაკუთრებული როლი აქვს ადამიანების უფლებების დაცვასა და ინკლუზიური გარემოს შექმნაში. ბოლო წლებში საქართველოს პარლამენტმა არსებითი ნაბიჯები გადადგა უფლებრივი მდგომარეობის გაუმჯობესებისთვის მარეგულირებელი ჩარჩოს შექმნისკენ, იქნება ეს ბავშვთა დაცვის ახალი კოდექსის დამტკიცება, შრომის ახალი ნორმების დადგენა, არჩევნებში გენდერული კვოტების მიღება, საქართველოს კონსტიტუციაში ახალი უფლებრივი რეგულაციების შემოტანა, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა ძირითადი უფლებებისა და თავისუფლებების რეალიზებისთვის კანონის მიღება თუ სხვა.
მინდა, ყურადღება გავამახვილო ადამიანის უფლებების დაცვის ეროვნულ სტრატეგიაზე, რომლის პროექტს, საქართველოს პარლამენტს, ვფიქრობ, მთავრობა ახლო მომავალში წარუდგენს და ამ სტრატეგიის განსახილველად პარლამენტი ყველა დაინტერესებული მხარის ჩართულობას უზრუნველყოფს, რათა ეს დოკუმენტი საერთო შეთანხმების, კონსენსუსის საფუძველზე პარლამენტმა დაამტკიცოს“, – განაცხადა კახა კუჭავამ.
გამომსვლელებს შორის იყვნენ ასევე საქართველოს სახალხო დამცველი ნინო ლომჯარია, პრემიერ-მინისტრის მრჩეველი ადამიანის უფლებების საკითხებში ნიკო თათულაშვილი, ევროკავშირის წარმომადგენლობის პოლიტიკის, პრესისა და ინფორმაციის განყოფილების უფროსის მოადგილემ ევია კოტანი, გაერო-ს მუდმივი კოორდინატორი საქართველოში საბინე მახლი, გაერო-ს განვითარების პროგრამის (UNDP) ხელმძღვანელი საქართველოში ნიკ ბერესფორდი, გაერო-ს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის სამხრეთ კავკასიის ოფისის (OHCHR) უფროსი მრჩეველი ვლადიმირ შკოლნიკოვი, ასევე პარლამენტის წევრები და სახელმწიფო უწყებებისა და წამყვანი არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები.
როგორც UNDP-ის ხელმძღვანელმა ნიკ ბერესფორდმა აღნიშნა, საქართველომ დიდი გზა გაიარა იმისთვის, რომ ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციაში გათვალისწინებული პრინციპები ცხოვრებაში გაეტარებინა.
„ამ გზამ ქვეყანა თანასწორი და სამართლიანი საზოგადოების აშენებისკენ უნდა მიიყვანოს, განსაკუთრებით იმ საკითხებში, რომლებიც უმცირესობებსა და მარგინალიზებულ სოციალურ ჯგუფებს ეხება. მოვუწოდებთ საქართველოს სახელმწიფო, პოლიტიკურ და სამოქალაქო ლიდერებს, უმაღლესი პრიორიტეტი მიანიჭონ დისკრიმინაციის წინააღმდეგ ბრძოლას, უზრუნველყონ შესაბამისი სამართლებრივი რეაგირება ადამიანის უფლებათა დარღვევებზე და დაიცვან ყველა მოქალაქის უფლებები გამონაკლისის გარეშე”, – განაცხადა ნიკ ბერესფორდმა.
ნინო ლომჯარიას თქმით, 2021 წელს, თანასწორობის საკითხი კვლავ გამოწვევას წარმოადგენდა.
„ქალების, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირების, ლგბტქი+ თემისა და ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობების უფლებების დაცვა მნიშვნელოვნად არ გაუმჯობესებულა. განსაკუთრებით შემაშფოთებელი იყო „თბილისი პრაიდის“ კვირეულის გარშემო განვითარებული მოვლენები, როდესაც სამართალდამცავ უწყებებს შესაბამისი რეაგირება არ მოუხდენიათ ლგბტქი+ თემის წარმომადგენლებისა და ჟურნალისტების წინააღმდეგ მიმართულ ძალადობაზე. ძალადობისკენ მომწოდებელი და ძალადობრივი ქმედების განმახორციელებელი პირები მართლმსაჯულების წინაშე არ წარმდგარან“, – განაცხადა საქართველოს სახალხო დამცველმა ნინო ლომჯარიამ.
ამასთან, ევროკავშირის წარმომადგენლობის პოლიტიკის, პრესისა და ინფორმაციის განყოფილების უფროსის მოადგილის, ევია კოტანის თქმით, ევროკავშირი საქართველოს მტკიცე მხარდამჭერია ადამიანის უფლებების დაცვისა და თანასწორი და სამართლიანი საზოგადოების მშენებლობის გზაზე.
„ადამიანის უფლებების დაცვა ჩვენი ურთიერთობისა და საქართველოს მიმართ დახმარების ქვაკუთხედია. დღეს, როდესაც ადამიანის უფლებათა დღეს აღვნიშნავთ, ბევრი მნიშვნელოვანი საკითხი განვიხილეთ, ვიმსჯელეთ, რა არის გასაკეთებელი იმისთვის, რომ გენდერული თანასწორობა, ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობების უფლებები და ლგბტქი+ თემის უფლებები საქართველოში უკეთ იყოს დაცული“, – განაცხადა ევია კოტანმა.
გაერო-ს მუდმივმა კოორდინატორის განცხადებით, კორონავირუსის პანდემიამ კიდევ უფრო გაამძაფრა საზოგადოებაში არსებული სოციალური უთანასწორობა.
„ახლა, როდესაც საქართველო ამ კრიზისიდან გამოსვლას ცდილობს, პანდემიაზე რეაგირება და შემდგომი აღდგენა სწორედ ადამიანის უფლებებს უნდა დაეფუძნოს“, – აღნიშნა საბინე მახლმა.
ადამიანის უფლებათა ფორუმზე სიტყვით გამოვიდა ასევე გაერო-ს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის სამხრეთ კავკასიის ოფისის (OHCHR) უფროსი მრჩეველი ვლადიმირ შკოლნიკოვი. მისი თქმით, თანასწორობისა და არადისკრიმინაციის პრინციპები ადამიანის უფლებათა დაცვის საფუძველია.
„მისასალმებელია, რომ ამ მხრივ, საქართველომ მნიშვნელოვანი საკანონმდებლო და პოლიტიკური დოკუმენტები მიიღო. თუმცა, თანასწორობისა და ტოლერანტობის პრინციპების პრაქტიკული განხორციელება, მრავალფეროვნების პატივისცემა და ამ გზით ადამიანის უფლებათა საფუძვლების დაცვა კვლავ დღის წესრიგშია“, – აღნიშნა ვლადიმირ შკოლნიკოვმა.
გაერო-ს განვითარების პროგრამის ინფორმაციით, ადამიანის უფლებათა ფორუმი წლევანდელი ადამიანის უფლებათა კვირეულის ერთ-ერთი შემაჯამებელი ღონისძიებაა. 3-11 დეკემბერს გამართულ კვირეულს შეუერთდნენ ადგილობრივი და საერთაშორისო მხარდამჭერები, სახელმწიფო უწყებები, არასამთავრობო ორგანიზაციები და სამოქალაქო აქტივისტები.
კვირეულის მსვლელობისას, ევროკავშირმა (EU), გაერო-მ და საქართველოს სახალხო დამცველმა კიდევ ერთხელ დაადასტურეს მტკიცე მხარდაჭერა ადამიანის უფლებათა პრინციპების მიმართ, რომლებიც დაცულია საქართველოს კონსტიტუციითა და ყველა საკვანძო პოლიტიკური დოკუმენტით. ადამიანის უფლებათა პატივისცემა და დაცვა ისეთი მნიშვნელოვანი საერთაშორისო ხელშეკრულებისა და ფორმატის საფუძველია, როგორიც არის საქართველოს ევროკავშირთან ასოცირების შესახებ შეთანხმება და მდგრადი განვითარების მიზნების მიღწევა.
ადამიანის უფლებათა ფორუმი იმართება ევროკავშირის (EU), გაერო-ს განვითარების პროგრამის (UNDP), გაერო-ს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის სამხრეთ კავკასიის ოფისისა (OHCHR) და საქართველოს სახალხო დამცველის აპარატის ინიციატივითა და ხელშეწყობით. ღონისძიების თანაორგანიზატორია საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაცია.
ღონისძიებას სახელმწიფო უწყებებისა და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები ესწრებიან.