„ანტიფა“, რომელიც აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა ორშაბათს „შიდა ტერორისტულ ორგანიზაციად“ გამოაცხადა, არის მემარცხენე „ანტიფაშისტი“ აქტივისტების მოძრაობა, რომელიც ექსპერტების თქმით, უფრო პოლიტიკური იდეოლოგიაა, ვიდრე ორგანიზებული ჯგუფი. ტრამპის ეს ნაბიჯი 10 სექტემბერს კონსერვატორი ინფლუენსერის, ჩარლი კირკის მკვლელობას მოჰყვა და ერთ-ერთია იმ რამდენიმე ზომიდან, რომლითაც რესპუბლიკელი პრეზიდენტი „ძალადობის წამქეზებელ“ ოპონენტებს დაემუქრა.
რას წარმოადგენს „ანტიფა“?
„ანტიფა“ანტიფაშიზმს ნიშნავს და სახელი XX საუკუნის 30-იანი წლების დასაწყისის გერმანიიდან მოდის, სადაც სოციალისტური „ანტიფას“ ჯგუფები ადოლფ ჰიტლერის ნაცისტების აღზევებისთვის წინააღმდეგობის გაწევას ცდილობდნენ. „ანტიფას“ არ ჰყავს ეროვნული ლიდერი, არ გააჩნია ცენტრალიზებული ორგანიზაციული სტრუქტურა და „დამოუკიდებელი, რადიკალური, თანამოაზრე ჯგუფებისა და ინდივიდებისგან“ შედგება, ნათქვამია აშშ-ს კონგრესის კვლევითი სამსახურის 2020 წლის ანალიზში. წიგნის – „ანტიფა: ანტიფაშისტური სახელმძღვანელო“ – ავტორი, რატგერსის (ნიუ ჯერსი) უნივერსიტეტის ისტორიკოსი, მარკ ბრეი ამბობს, რომ „ანტიფა“ არის „ერთგვარი კოალიციური პოლიტიკური ერთობა ყველა სახის რადიკალისთვის, სოციალისტებიდან და კომუნისტებიდან დაწყებული და ანარქისტებითა და უფრო დამოუკიდებელი რადიკალებით დამთავრებული“. „მას ზოგჯერ ფემინიზმს ვადარებ. არსებობს ფემინისტური ჯგუფები, მაგრამ თავად ფემინიზმი ჯგუფი არ არის. ასევე არსებობს „ანტიფას“ ჯგუფები, მაგრამ თავად „ანტიფა“ ჯგუფი არ არის.““, – განუცხადა ბრეიმ „ვაშინგტონ პოსტს“.
შეერთებულ შტატებში ანტიფაშისტური ჯგუფები, ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში, სოციალური სამართლიანობის სხვადასხვა საკითხზე მუშაობდნენ, მაგრამ მათი მთავარი ფოკუსი ნეონაცისტური და თეთრკანიანების უზენაესობის დამცველი ჯგუფების აღორძინებისთვის წინააღმდეგობის გაწევა იყო. ორეგონის შტატის ქალაქ პორტლენდის ერთ-ერთი უძველესი „ვარდების ქალაქი ანტიფა“ 2007 წელს, ნეონაცისტური სკინჰედების მუსიკალური ფესტივალის, „ჰამერფესტის“ ჩასაშლელად დაარსდა. ნიღბიანი და მთლიანად შავებში ჩაცმული „ანტიფასთან“ დაკავშირებული აქტივისტები, ხშირად, აპროტესტებენ რასიზმს, ულტრამემარჯვენე ღირებულებებსა და იმას, რასაც ისინი ფაშიზმად მიიჩნევენ, და აცხადებენ, რომ თავდაცვის მიზნით ძალადობრივი ტაქტიკის გამოყენება ზოგჯერ გამართლებულია.
2016 წელს, თეთრ სახლში ტრამპის პირველად არჩევის შემდეგ, ასეთი დემონსტრანტები სულ უფრო ხშირად ერთვებიან მემარჯვენე ჯგუფებთან ფიზიკურ კონფრონტაციაში. ტრამპის 2017 წლის 20 იანვრის ინაუგურაციისას, შავებში ჩაცმულმა, ნიღბიანმა „ანტიფას“ მიმდევრებმა და სხვა დემონსტრანტებმა ვაშინგტონში ფანჯრები ჩაამსხვრიეს. იმავე წლის აგვისტოში, როდესაც თეთრკანიანთა უზენაესობის მომხრეები და ნეონაცისტები შარლოტსვილში (ვირჯინიაში) მარშს მართავდნენ, ისინი კონტრდემონსტრაციების წინა ხაზზე იყვნენ და მემარჯვენეებს ფიზიკურად დაუპირისპირდნენ.
შეუძლია თუ არა ტრამპს „ანტიფას“ ტერორისტულ ორგანიზაციად გამოცხადება?
ეს საკითხი გაურკვეველია. მიუხედავად იმისა, რომ შიდა ტერორიზმთან ბრძოლა ფედერალური სამართალდამცავი ორგანოების კომპეტენციაში შედის, შეერთებულ შტატებს არ აქვს კანონი, რომელიც შიდა ჯგუფების ტერორისტულ ორგანიზაციებად გამოცხადების საშუალებას იძლევა, როგორც ეს უცხოურ ჯგუფებთან, მაგალითად, „ისლამურ სახელმწიფოსა“ და „ალ-ქაიდასთან“ მიმართებაში ხდება. მისი პირველი საპრეზიდენტო ვადის დროს, ჯორჯ ფლოიდის მკვლელობით გამოწვეული პოლიციის სისასტიკის წინააღმდეგ მიმართული პროტესტების შემდეგ, ტრამპმა განაცხადა, რომ „ანტიფას“, „ალ-ქაიდასა“ და „ისლამური სახელმწიფოს“ დონეზე, „ტერორისტებად“ გამოაცხადებდა, მაგრამ ამ განცხადებას გაგრძელება არ მოჰყოლია. გლობალური ტერორისტული ორგანიზაციის სტატუსი სამართალდამცავებისთვის მძლავრი ინსტრუმენტია: ის საშუალებას იძლევა, დააკავონ და პატიმრობა მიუსაჯონ პირს, ვინც ამ ან სხვა ჯიჰადისტური ჯგუფების მიმართ მხარდაჭერას გამოხატავს.
ეს კანონი შიდა ჯგუფებზე საფუძვლიანი მიზეზის გამო არ გავრცელებულა: ბევრი შიშობს, რომ ასეთი კანონი ქვეყნის ლიდერს პოლიტიკური ოპონენტების წინააღმდეგ მისი გამოყენებისკენ უბიძგებს და ამერიკის კონსტიტუციის პირველი შესწორებით გარანტირებულ სიტყვის თავისუფლებას დაარღვევს.
https://www.afp.com/en/agency/our-commitments/afp-charters