“უკრაინელმა სამხედროებმა, რომლებმაც კიევის ოლქის ყველა ტერიტორია დაიბრუნეს, აცხადებენ, რომ გათავისუფლებულ ქალაქებში საშინელება ტრიალებს. ნაპოვნია ასობით ნაწამები მშვიდობიანი მოქალაქის ცხედარი არაადამიანურ ვითარებაში. განსაკუთრებით მძიმე სურათია ქალაქ ბუჩაში, სადაც დახვრეტილი უკრაინელების მასობრივი სამარხი იპოვეს. დიდი უბედურება ტრიალებს ირპენშიც, სადაც ოკუპანტებმა ქალები და ბავშვები დაცხრილეს, შემდეგ კი მათ ცხედრებს ტანკით გადაუარეს. ანალიტიკოსთა აზრით, ამ ყველაფერს სამართლებრივი რეაგირება საერთაშორისო სასამართლოს მხრიდან აუცილებლად მოჰყვება, ასევე დასავლეთის მხრიდან იქნება პოლიტიკური შეფასებები, რასაც სანქციების გამკაცრებასა და უკრაინის სამხედრო დახმარების გაზრდაში გამოხატავენ”, – წერს გაზეთი “რეზონანსი” სტატიაში, სათაურით სასაკლაო ბუჩაში – მსოფლიო რუსების სისასტიკით გაოგნებულია.
“ბუჩას მერი ანატოლი ფედორუკი აცხადებს, რომ უკრაინის მიერ კონტროლის დაბრუნების შემდეგ მასობრივი სამარხი აღმოაჩინეს, სადაც 300-მდე ცხედარია. სავარაუდოდ, ეს რუსი სამხედროების მიერ დახვრეტილი ტყვეები და მშვიდობიანი მოქალაქეები არიან. დასავლური სააგენტოების ცნობით, უკრაინელმა სამხედროებმა ქალაქში მიმოფანტული ნახეს ნაწამები ცხედრები და მათ ნაწილს ზურგს უკან ხელები აქვს შეკრული. ბუჩაში დაბომბვებმა, მიწასთან გასწორებულმა შენობებმა, აფეთქებულმა ავტომობილებმა და პირდაპირ ქუჩებში მიოფანტულმა ცხედრებმა აპოკალიპსური სურათი შექმნა. მაგალითად, გავრცელებული ცნობებით, 16 ადამიანის ცხედარი ქუჩის ტროტუარზე, ან მის მახლობლად ეგდო, სამი შუა გზაზე, ერთი კი სახლის ეზოში. ხელფეხშეკრული გვამის გვერდით კი უკრაინის პასპორტი ეგდო. აღსანიშნავია, რომ ყველა გარდაცვლილი სამოქალაქო ტანსაცმელში იყო, მათ ეცვათ პალტო, ქურთუკი, ჯინსი, ან სპორტული შარვალი, სპორტული ფეხსაცმელი, ან ჩექმა. ორი ცხედარი ველოსიპედის გვერდით ესვენა, კიდევ ერთი კი – მიტოვებული ავტომობილის გვერდით. ზოგი ცხედარი პირქვეა დამხობილი,ზოგი ზურგზე. ქალაქის ერთ-ერთ ქუჩაზე იპოვეს ორი შიშველი ქალის და ერთი ჩაცმული მამაკაცის ცხედარი. სავარაუდოდ, გზის პირას მათ დაწვას აპირებდნენ”, – აღნიშნავს გამოცემა.
“ცხედრების დათვალიერებისას ვარაუდი გამოითქვა, რომ მათი უმრავლესობა რამდენიმე დღის წინაა დახოცილი. უკრაინის საგარეო საქმეთა მინისტრმა დმიტრო კულებამ განაცხადა, რომ ბუჩაში ხოცვა-ჟლეტა მიზანმიმართული ქმედება იყო, რადგან რუსების მიზანია მოკლან იმდენი უკრაინელი, რამდენსაც შეძლებენ. “ბუჩაში ადამიანების ხოცვა-ჟლეტა მიზანმიმართული იყო. რუსების მიზანია, მოკლან იმდენი უკრაინელი, რამდენსაც შეძლებენ. ჩვენ უნდა შევაჩეროთ ისინი და გავყაროთ ქვეყნიდან. მოვითხოვ ახალ გამანადგურებელ სანქციებს “დიდი შვიდეულისგან” ახლა. მოვითხოვ: ნავთობზე, გაზსა და ნახშირზე ემბარგოს; რუსული გემებისა და პროდუქტისთვის ყველა პორტის დაკეტვას; რუსეთის ყველა ბანკის “სვიფტ”-ის პროგრამიდან გათიშვას”, – განაცხადა კულებამ. უკრაინის პრეზიდენტის ოფისის ხელმძღვანელის მრჩეველი ალექსეი არესტოვიჩი მიიჩნევს, რომ მსოფლიო უნდა შეიძრას იმით, რაც უკრაინის ქალაქებში ოკუპანტებმა ჩაიდინეს. მისი თქმით, ბუჩა, ირპინი და ჰოსტომელი წარმოადგენენ სურათს პოსტაპოკალიფსური საშინელებათა ფილმიდან – ჩადენილია დანაშაული კაცობრიობის წინააღმდეგ”, – განაგრძობს გამოცემა.
“კატასტროფულ სურათზე საუბრობს ირპენის მერი ალექსანდრ მარკუშინიც. მან გათავისუფლებულ ქალაქში ჟურნალისტებს ინტერვიუ მისცა, სადაც ამბობს, რომ ქალაქში ათობით ცხედარია ნაპოვნი და მათი უმრავლესობა სასტიკად არის ნაწამები. “ნაღმებმა ბევრი ადამიანი იმსხვერპლა, ბევრი შეეწირა საარტილერიო იერიშებს. ბევრია იმ ადამიანების რაოდენობაც, რომლებიც ოკუპანტებმა ავტომატებიდან დაცხრილეს. პუშკინისა და ლერმონტოვის ქუჩებზე ოკუპანტებმა ქალები და ბავშვები დაცხრილეს, შემდეგ კი მათ ცხედრებს ტანკით გადაუარეს”, – თქვა ირპენის მერმა. ევროპა შოკირებულია. “შეძრწუნებული ვარ ენით აღუწერელი საშინელებების შესახებ გავრცელებული ცნობებით იმ ადგილებიდან, რომლებიც რუსეთმა დატოვა. სასწრაფოდ საჭიროა დამოუკიდებელი გამოძიება. ომის დანაშაულის ჩამდენებმა პასუხი უნდა აგონ”, – წერს ევროკომისიის პრეზიდენტი ევროკომისიის პრეზიდენტი ურსულა ფონ დერ ლაიენი “ტვიტერზე”. ევროპული საბჭოს პრეზიდენტი შარლ მიშელი ამბობს, რომ ბუჩაში მომხდარით შოკირებულია და რომ ევროკავშირი ეხმარება უკრაინას საერთაშორისო სასამართლოებში დევნის დაწყებისთვის აუცილებელი მტკიცებულებების შეგროვებაში”, – დასძენს გამოცემა.
“იურისტი და უფლებადამცველი ლია მუხაშავრია “რეზონანსთან” საუბარში აღნიშნავს, რომ უკრაინაში და კერძოდ ბუჩაში მომხდარი ფაქტები ცალსახად ომის დანაშაულია. “ჟენევის კონვენციის ოთხი ოქმია, რომელიც ცალსახად ადგენს, რომ არ უნდა მოხდეს მშვიდობიანი მოსახლეობისა და მშვიდობიანი მოქალაქის დახვრეტა ან წამება, თუკი ის შეიარაღებული არაა და შეიარაღებულ წინაარმდეგობას არ უწევს ოკუპანტს, აგრესორს და დამპყრობს. ჩვენ კი ვნახეთ ფოტოები, რომელზედაც აღბეჭდილია ხელებშეკრული მშვიდობიანი მოქალაქეები, რომლებიც ქუჩაში არიან დახვრეტილი. ეს ცალსახად ომის დანაშაულია”, – განაცხადა მუხაშავრიამ კითხვაზე, ჰააგის სასამართლო რამდენად ჩათვლის ასეთ ფაქტებს მის კომპეტენციად და რამდენად რეალურია, რომ ომის დასრულების შემდეგ დიდი საერთაშორისო ტრიბუნალი გაიმართოს უკრაინაში ჩადენილ დანაშაულებებზე, ამბობს, რომ ამის ალბათობა დიდია. მისი შეფასებით, ჯერჯერობით ძნელია იმაზე საუბარი, მიცემა თუ არა ამ ფაქტებს ეთნიკური წმენდის კვალიფიკაცია”, – წერს სტატიის ავტორი.
“ეთნიკური წმენდა გულისხმობს იმას, რომ მოსახლეობა საცხოვრებელი ტერიტორიებიდან ან იძულებით იყო გაძევებული მთლიანად ისე, რომ მას უკან დაბრუნების შესაძლებლობა მომსპარი აქვს, ან ამოხოცეს სწორედ იმის გამო, რომ განსხავებული ეთნოსის წარმომადგენლები არიან. ამ შემთხვევაში ამ ქალაქებში მოსახლეობა დარჩა და დაბრუნდნენ. ამიტომ, ჩემი აზრით, ჯერჯერობით ეთნიკურ წმენდად ვერ ჩაითვლება, თუმცა, ჯერ არ ვიცით იქ რამდენი ადამიანია მოკლული, რა რაოდენობით მსხვერპლია, ან ამან რამდენად გამოიწვია მოსახლეობის მასობრივი გადაადგილება იმ ადგილებიდან, სადაც ისინი ცხოვრობდნენ. ომი რომ საშინელებაა, ეს ყველამ ვიცოდით და ბევრს ეს გამოცდილება გვაქვს, მაგრამ ის, რაც რაც ახლა ხდება თავისი მასშტაბის, მასობრივობის და ტერიტორიული მოცვის თვალსაზრისით, თან შუა ევროპაში, ეს კატასტროფაა. ამ ფაქტების ხილვა და აღქმა ძალიან შემზარავია. ამიტომ ვფიქრობ, რომ ყველა მექანიზმი დაუყოვნებლივ უნდა ამოქმედდეს, ეს იქნება სადამსჯელო, სამართლებრივი, საომარი, ეკონომიკური, ფინანსური, პოლიტიკური, თუ დიპლომატიური, რომ ეს უბედურება დასრულდეს”, – აცხადებს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას ლია მუხაშავრია.
“ჯიპა-ს ასოცირებული პროფესორი და საგარეო პოლიტიკის ექსპერეტი თენგიზ ფხალაძე “რეზონანსთან” აცხადებს, რომ ბუჩას მომხდარიდან გამომდინარე, ახლა პუტინის რეჟიმის სისასტიკეში ეჭვი აღარავის ეპარება. შედეგად რუსეთის მისამართით სანქციებიც გამკაცრდება, უკრაინის სამხედრო დახმარებაც გაიზრდება და სამართლებრივი შედეგებიც მოჰყვება. „სანქციები რომ გამკაცრდება, ამაში ეჭვი არ მეპარება, მაგრამ ამასთან ერთად თუ ვინმეს რაიმე სხვა დამოკიდებულება ჰქონდა, ის მინიმალური ლოიალობაც კი მე მგონი შეიცვალა და დღეს ყველა ერთხმად აღიარებს, რომ პუტინის რეჟიმი სამხედრო დამნაშავეა და უნდა გასამართლდეს, როგორც სამხედრო დამნაშავე. ამას უკვე სამართლებრივი ქმედებები აუცილებლად მოჰყვება. დარწმუნებული ვარ, ამ რეჟიმს ტრიბუნალი არ ასცდება. ჰააგაში პროცესი მიდის, ეს ყველაფერი ასე სწრაფად არ მოხდება, მაგრამ ის, რომ პუტინის რეჟიმს საერთაშორისო სასამართლო აუცილებლად მოუწევს და დამარცხდება, ამ ფაქტების მერე ეს უკვე ცხადია. ამ რეჟიმს ადამიანური სახე არ აქვს, ისინი ყველაზე საშინელ სამხედრო დანაშაულებს სჩადიან, მათი ნდობა და მხოლოდ ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების დადება არ შეიძლება”, – მიიჩნევს ფხალაძე, რომლის აზრით, “აქ საჭიროა მტკიცე გარანტიები არა ცეცხლის შეწყვეტაზე, არამედ იმისათვის, რომ ეს რეჟიმი საბოლოოდ დამარცხდეს და რეაბილიტაცია ვერასდროს ვერ შეძლოს”, – დასძენს სტატიის ავტორი.
“სამხედრო დახმარება აუცილებლად გაიზრდება, ასევე სანქციებიც, რადგან რუსეთმა ყველას თავისი საშიში სახე დაანახა, მის წინააღდეგ კი მსოფლიო გაერთიანებულია. ესაა საფრთხე მთელი კაცობრიობისა და ცივილიზაციისათვის… ძალიან კარგად მახსოვს აფხაზეთში რა ხდებოდა. აქ არათუ პარალელები უნდა გავავლოთ, არამედ მსოფლიოს კიდევ ერთხელ უნდა გავახსენოთ ის საშინელებები, რომელიც რუსეთმა თავის დროზე საქართველოში ჩაიდინა. მაშინ, სამწუხაროდ, ყველაფრის დოკუმენტირება ვერ მოხდა და რუსეთმა ამისთვის პასუხი არ აგო. მსოფლიოს კიდევ ერთხელ უნდა შევახსენოთ, რომ ეს პირველი პრეცედენტი არაა, რომ მას ასეთი დანაშაულები ჩადენილი აქვს და ყველა ამ დანაშაულისთვის პასუხი უნდა აგოს. ყოველ წუთას ახალ-ახალი ფაქტი მოდის და შეფასება, რომ ესაა ეთნიკური წმენდა თუ როგორც გენოციდი, ამის თქმა დღეს ცოტა რთულია. მაგრამ ის, რომ მძიმე შეფასება ექნება და ამას პასუხისმგებლობის დაკისრება მოჰყვება, ამაში ორი აზრი არაა”, – დაასკვნის გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას თენგიზ ფხალაძე.