დარეჯან ლიპარტელიანი
მიმდინარე წლის 23 თებერვალს “ექსკლუზივ ნიუსმა” გამოაქვეყნა სტატიასათაურით – „რატომ არ ათავისუფლებს ხელისუფლება თანამდებობიდანეროვნული ბანკის პრეზიდენტს, რომელიც მრავალ დანაშაულშიაეჭვმიტანილი?“. სტატიაში საუბარი იყო ლარის გაუფასურების გამომწვევმიზეზებზე და იმაზე, თუ ვინ არის ეროვნული ვალუტის ინფლაციაზეპასუხისმგებელი…
სტატია, რომელიც “ექსკლუზივ ნიუსმა” გასული წლის 15 იანვარს გამოაქვეყნა,ამა წლის 23 თებერვალს კვლავ დაიბეჭდა, რადგანაც სტატიაში ნახსენებიფაქტებით, რომელიც ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის, გიორგი ქადაგიძისარასწორ პოლიტიკას ეხებოდა და რომელიც სამომავალოდ ეროვნულ ვალუტასკიდევ უფრო გაუფასურების საშიშროებას შეუქმნიდა, დეტალური ინფორმაციამიეწოდათ სამართალდამცავებს. ვსაუბრობდით აგრეთვე იმაზე, თუ როგორმონაწილეობდა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტი 2008 წლის აგვისტოს ომისშემდგომ პერიოდში, „ლიბერთი ბანკის“ წილების გასხვისება–წართმევისპროცესში იმჟამინდელ შინაგან საქმეთა მინისტრ ვანო მერაბიშვილთან ერთადდა როგორ აშანტაჟებდა ბანკის მეპატრონეს, ირინა ჯინჭარაძეს და აიძულებდა,ბანკის წილები დაეთმო.
ქადაგიძე–მერაბიშვილის ტანდემმა, ჯინჭარაძე დანაშაულებრივი გზითაიძულეს და ბანკის წილი დაათმობინეს. ამ და სხვა ფაქტებზეც „ექსკლუზივნიუსმა“ საჯაროდ მიმართა გენერალურ პროკურორს, კანონითგათვალისწინებული შესაბამისი ღონისძიება გაეტარებინა და უამრავდანაშაულში ეჭვმიტანილის, ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის, გიორგიქადაგიძის საქმიანობით დაინტერესებულიყო.
დიახ, ამას ჯერ კიდევ 2014 წლის 15 იანვარს ვწერდი. შემდგომშიც გავიმეორე იგივე, რათა გენერალურ პროკურატურას დროული რეაგირება მოეხდინა და ეროვნული ვალუტის კატასტროფული ვარდნა და ინფლაცია თავიდან აგვეცილებინა, რომლის სათავეშიც უშუალოდ ეროვნული ბანკის პრეზიდენტი,გიორგი ქადაგიძე დგას და ვისი ხელმძღვანელობითა და არასწორი პოლიტიკითაც, ქვეყანა ფინანსური კრიზისის წინაშე დგას. გენერალურმაპროკურორმა გიორგი ბადაშვილმა ხსენებული ფაქტები, უკაცრავად პასუხია,მაგრამ “ფეხებზე დაიკიდა” და თავისი უმოქმედობით კიდევ უფრო მეტადწაახალისა ქადაგიძის დანაშაულებრივი საქმიანობა. ლარმა კი გაუფასურება წარმატებულად განაგრძო. ქადაგიძემ ქვეყანაში ისეთი პროცესები განავითარა, რომელმაც გააუფასურა ეროვნული ვალუტა და ქვეყანაში პოლიტიკური თუ ეკონომიკური მდგომარეობა კიდევ უფრო დაიძაბა. მოსახლეობა ე.წ. „გაკუპონების“ შიშმა მოიცვა. ამ მოვლენებმა მთელი რიგი უარყოფითი პროცესები გამოიწვია, რაც საწვავისა და სურსათის ფასების მომატებაზე აისახა.
უკვე მოგახსენეთ, რომ ლარის გაუფასურების შესახებ ჯერ კიდევ ერთი წლის წინ ვწერდი, მაგრამ დაწერილი დაწერილად დარჩა და ყური არავის შეუბერტყია. როცა მეორედ, მიმდინარე წლის 23 თებერვალს კვლავ გამოვაქვეყნე სტატია, ვთქვი, რომ ეს იქნება უკანასკნელი მასალა ამ თემის შესახებთქო, მაშინ გენერალურ პროკურორს, გიორგი ბადაშვილს მივმართავდი რეაგირებისთვის. გთავაზობთ ამონარიდს სტატიიდან:
„ხსენებულ სტატიაში მოყვანილი ფაქტები, ნამდვილად იმსახურებსგადამოწმებას და სამართალდამცველთა ყურადღებას. ქართველი ერი არიმსახურებს კრიმინალური და საეჭვო წარსულის მქონე ეროვნული ბანკისპრეზიდენტს. ეს, უბრალოდ სირცხვილია. რატომ არის შეუცვლელი ეროვნულიბანკის პრეზიდენტი? დავიჯერო, ამ ქვეყანაში მისი შემცვლელი არ მოიძებნება?ამ კითხვაზე პასუხს, მრავალ ადამიანთან ერთად მეც ველოდები“.
პასუხი დღემდე არც მე და არც საზოგადოებას არ მიგვიღია. სამწუხაროდ, რაც მივიღეთ, ეს არის დღევანდელი რეალობა. უახლოეს პერიოდში გარდაუვალი გახდება ეროვნული ვალუტის ინფლაციის შეჩერება. რაც, თავისთავად, ხალხში პანიკას და სოციალურ აფეთქებას გამოიწვევს, რომელიც წამალივით სჭირდება და აწყობს “ნაციონალური მოძრაობის” ერთგულ დასაყრდენს, გიორგი ქადაგიძეს. ასევე ოპოზიციად მონათლულ პოლიტიკურ ძალას, რომელსაც “ნაციონალური მოძრაობა” და მიხეილ სააკაშვილის ხელისუფლების ძალადობრივი რეჟიმის წევრები წარმოადგენენ.
რადგან ქვეყანაში მდგომარეობა რთულდება და გამოსწორების ნიშანწყალიც არ არსებობს, მე როგორც რიგითმა მოქალაქემ, შევეცადე შემესწავლა და ჩემი კომპეტენციის ფარგლებში მომეპოვებინა ის მტკიცებულებანი, სადაც ჩნდება საფუძვლიანი ეჭვი, რომ ეროვნული ბანკის პრეზიდენტმა, გიორგი ქადაგიძემრამდენიმე ბანკთან ერთად, გამიზნულად მოახდინა ეროვნული ვალუტისგაუფასურება და ინფლაცია, რის ხარჯზეც ქართველი ხალხის გაღატაკებითუზარმაზარი თანხა იშოვეს. მათ ამ დანაშაულებრივი სქემის განხორციელებაში, მსოფლიო ბანკმა და ცნობილმა ქართველმა ექსპერტებმა არათუ ხელი შეუშალეს, არამედ საბანკო პოლიტიკის ხელმძღვანელის საქმიანობა დადებითად შეაფასეს და ქვეყანაში გატარებული პოლიტიკა მოუწონეს. მათ ასევე გამორიცხეს ლარის გაუფასურებასა და ინფლაციის პროცესებში ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის, გიორგი ქარდაგიძის მონაწილეობა.
„ექსკლუზივ ნიუსმა“ მოიძია ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ რა დანაშაულებრივი ქმედებები განახორციელა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტმა ეროვნული ვალუტის წინააღმდეგ, რის გაკეთება შეეძლო და რატომ არ გააკეთა. ან კიდევ, რაც გააკეთა და რა გადაწყვეტილებებიც მიიღო, რის საფუძველზე მოხდა ამ გადაწყვეტილებების მიღება. იყო თუ არა ის შეჯერებული და გაანალიზებული კომპეტენტურ პირებთან, თუნდაც ხელისუფლების ფინანსურ გუნდთან, რამდენად იყო მის მიერ გადადგმული პრივატული და კონსპირაციული ნაბიჯები კანონიერი და სამართლიანი. აგრეთვე, რას ავალდებულებდა ქადაგიძეს კანონი და არის თუ არა პირნათელი ეროვნული ბანკის პრეზიდენტი ქვეყნისა და ხალხის წინაშე?
ჩვენს მიერ მოპოვებულ ინფორმაციებზე, იმაზე, თუ რა გადაწყვეტილებები მიიღოგიორგი ქადაგიძემ ეროვნული ვალუტის გასაუფასურებლად, იმედია, საღათას ძილით ჩაძინებული გენერალური პროკურორი, გიორგი ბადაშვილი გაიღვიძებს და თავადვე, თავისი უმოქმედობით, ამ დანაშაულებრივი სქემის უნებლიე თანამონაწილე არ გახდება და რაიმე ქმედით ღონისძიებებს მიმართავს.
მაპატიეთ, ბატონო გენერალურო პროკურორო, მაგრამ იძულებული ვარ,შეგაჯანჯღაროთ და გამოგაფხიზლოთ. მინდა გითხრათ, რომ რაც ეროვნულმაბანკმა, რამდენიმე კომერციულ ბანკთან ერთად განახორციელა, ყველალოგიკის დაცვით თუ ვიმსჯელებთ და თქვენც ტენდენციური არ იქნებით, ამსტატიის წაკითხვის შემდეგ, მინიმუმ მოკვლევა მაინც უნდა დაიწყოთეროვნული ბანკის პრეზიდენტის საქმიანობის შესახებ.
ამ აქტუალური თემის მიმართ არსებობს უამრავი შეკითხვა, მაგრამ მე პირადად, მაქვს რამდენიმე გამოკვეთილი, კონკრეტულად კი, ოთხი შეკითხვა.
1) ცნობილია, რომ მსოფლიოში ბოლო თვეების განმავლობაში ნავთობის ფასისდაცემამ და სხვა საგარეო ფაქტორებმა, კონკრეტულად, რუსეთ–უკრაინის ომმა,ევროპის მთელ რიგ ქვეყნებში დოლარის გამყარება გამოიწვია. ევროპისქვეყნებმა უსწრაფესად განახორციელეს მთელი რიგი ღონისძიებები დამხოლოდ უმნიშვნელოდ, რამდენიმე დღის განმავლობაში გამოასწორესმდგომარეობა, ისე მყისიერად, რომ მოსახლეობამ ვალუტის გაუფასურებაზეგაფიქრებაც ვერ მოასწრო, ყველა ქვეყნის ეროვნულ ბანკებს პრობლემა უკვემოგვარებული ჰქონდა. ეროვნულმა ბანკებმა ხელისუფლებასთან ერთად,ერთობლივად, შეთანხმებულად მოაგვარეს პრობლემა და ინფლაციისგაგრძელების შანსებიც დროულად აღმოიფხვრა. რა მოხდა საქართველოში დარა გააკეთა ჩვენი ეროვნული ბანკის პრეზიდენტმა გიორგი ქადაგიძემპრობლემის გადასაჭრელად?
ნაცვლად იმისა, რომ ეროვნული ბანკის პრეზიდენტს მყისიერად მიეღოგადაწყვეტილება, ხელისუფლებასთან და ფინანსურ გუნდთან, პროფესიონალკადრებთან ერთად შეემუშავებინა მდგომარეობიდან გამოსვლის გეგმა,პირიქით, გადადგა ისეთი ნაბიჯი, რომელიც დანაშაული და ღალატიაეროვნული ვალუტის და ქვეყნის წინაშე. უფრო კონკრეტულად – 2004 წლიდან2014 წლამდე ეროვნული ბანკის რეფინანსირების სესხი წელიწადში 300მილიონ ლარს არ ასცილებია. წელს კი 1 მაისის მდგომარეობით, ეროვნულმაბანკმა რეფინანსირების თანხა ბანკებისთვის 1 მილიარდამდე გაზარდა დაგასცა. ეროვნულმა ბანკმა 1 მილიარდი თანხა, ლარის სახით მისცა კომერციულბანკებს. ბანკებმაც შეისყიდეს უცხოური ვალუტა – დოლარი. ბანკებმა ნაყიდივალუტა ბაზარზე არ გამოიტანეს და სეიფებში ჩაკეტეს. ამან გამოიწვიაუცხოური ვალუტის გამყარება და ეროვნული ლარის გაუფასურება. ისმისლოგიკური და სამართლიანი შეკითხვა: თუკი 2004 წლიდან 2014 წლამდერეფინანსირებული სესხის რაოდენობა ბანკებისთვის ეროვნულ ბანკს 300მილიონზე მეტი არასდროს გაუცია, რატომ მოხდა ეს წელს? 2015 წელს რატომგაზარდა 3-ჯერ მეტად, მილიარდი ლარის ოდენობით და რა მიზანი ჰქონდა ამგადაწყვეტილებას? ბატონო გენერალურო პროკურორო, იქნებ ეს კითხვათქვენც გაგიჩნდეთ!
2) 2008 წლის აგვისტოს 5-დღიანი ომის დასრულებიდან (მიხეილ სააკაშვილისფავორიტმა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტმა გიორგი ქადაგიძემ, რომელიცახლაც ერთგულად ემსახურება ყოფილ პრეზიდენტს და “ნაციონალურმოძრაობას“) 10 დღეში, ეროვნულმა ბანკმა კომერციული ბანკების 15%-იანისარეზერვო ფონდი, 5%-მდე შეამცირა, რითაც ბანკებს მიეცათ საშუალებამიმოქცევაში ჭარბი ვალუტა არ მოხვედრილიყო, ამით ბანკებს შესაძლებლობამიეცათ, ზედმეტი უცხოური ვალუტა არ შეესყიდათ. 2008 წელს თუ მოხდა ესმყისიერად, ამჯერად რატომ არ განახორციელა ეროვნული ბანკისპრეზიდენტმა ეს? რამ შეუშალა ხელი?
ბატონო გენერალურო პროკურორო, იქნებ ამ კონკრეტულ ფაქტთანდაკავშირებით მაინც გაგიჩნდეთ შეკითხვა, თუკი აგვისტოს ომის შემდეგ, 10დღეში ეროვნული ბანკის პრეზიდენტმა ბანკებისთვის 15%-იანი სარეზერვოფონდი 5 %-მდე შეამცირა, რატომ არ მიიღო მსგავსი გადაწყვეტილებადროულად და მყისიერად რამდენიმე თვის წინ? აგრეთვე, ხომ არ არისეროვნული ბანკის პრეზიდენტის ეს ქმედება გამიზნული და სოციალურიმღელვარების ასაგორებლად მიმართული?
3) 2014 წლის სექტემბრიდან დღემდე, ეროვნულმა ბანკმა სარეზერვოფონდიდან, გასაყიდად 160 მილიონი დოლარის ბაზარზე გამოტანა მოახდინა.კონკრეტულად კი, ეს თანხა, ნაცვლად იმისა, რომ ეტაპობრივად გამოეტანა, 160მილიონი ერთობლივად, 40-40 მილიონი დოლარის ოდენობით, ერთჯერადადმხოლოდ ორმა ბანკმა შეისყიდა. ეს ის ცნობილი და ვიპ ბანკებია, რომლებმაცსააკაშვილის ხელისუფლების დროს ქართველი ერის დაკნინების დაგაღატაკების ხარჯზე დიდი თანხა იშოვეს. ამჯერადაც ქადაგიძემ მათერთჯერადად მხოლოდ 40 მილიონის ოდენობით აშშ დოლარი მისცა.
ქადაგიძემ 160 მილიონი დოლარის საჯაროდ გამოტანით, ბაზარზე პანიკა დაშიში დათესა. ბანკებმა, ოღონდ მასთან დაახლოებულმა ორმა ბანკმა (ბანკებსამჯერად შეგნებულად არ ვასახელებ, მაგათი დროც დადგება!) შეისყიდა.სააკაშვილის რეჟიმის დროს კი ქადაგიძეს დოზირებულად გამოჰქონდასარეზერვო ფონდიდან ვალუტა გასასყიდად, 3-5 მილიონი აშშ დოლარისოდენობით.
ისმის კითხვა, რატომ არ გამოიყენა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტმასარეზერვო ფონდიდან დოზირებული მეთოდით გამოტანის წესი, რატომ და რამიზნით მიიღო ხსენებული გადაწყვეტილება და ხომ არ იყო თავად ეროვნულიბანკის პრეზიდენტი ბანკებში პანიკისა და შიშის დათესვის ორგანიზატორი? რანიშნის მიხედვით შეარჩია ის ორი ბანკი, რომლებმაც 160 მილიონი დოლარისრულყოფილად აითვისა?
ბატონო გენერალურო პროკურორო, იქნებ ამ თემითაც დაინტერესდეთ. ამგადაწყვეტილებაში, ხომ არ იკვეთება ჯგუფური დანაშაულის ნიშნები,ეროვნულ ბანკს+კომერციული ბანკები=ხალხის და ეროვნული ვალუტისღალატს?!
4) “ექსკლუზივ ნიუსმა” მოიპოვა ინფორმაცია, რომ ეროვნული ბანკისპრეზიდენტმა გიორგი ქადაგიძემ მსოფლიო ბანკის წინაშე აღებულიფინანსური ვალდებულებები ვადაზე ადრე შეასრულა. კონკრეტულად, ის, რომვალი, რომელიც ეროვნულ ბანკს მსოფლიო ბანკისთვის 2017 წელს უნდაგადაეხადა, სწორედ ახლა, როცა ქვეყანა ინფლაციასა და კრიზისში იმყოფება,მან 400 მილიონი აშშ დოლარის ოდენობით, რამდენიმე წლით ადრე გადაიხადა.ჩემი გადმოსახედიდან, ამ გადაწყვეტილებას აქვს მხოლოდ ერთი შეფასება:ეროვნული ბანკის პრეზიდენტმა, რომელიც უამრავ დანაშაულშიაეჭვმიტანილი და ყველა თავმოყვარე ხელისუფლება მის პასუხისმგებლობისსაკითხს აუცილებლად რომ დააყენებდა, ამით თავი დაიზღვია და მსოფლიობანკის სახით ერთი აქტიური და რეიტინგული მხარდამჭერი გაიჩინა.რამდენიმე თვის წინ საქართველოში სტუმრად მყოფმა მსოფლიო ბანკისწარმომადგენლობამ, საჯაროდ დაადასტურა გიორგი ქადაგიძის შესანიშნავისაბანკო პოლიტიკა საქართველოში და ის ერთ–ერთ წარმატებულ ბანკირადდაასახელეს.
მოკლედ ის, რაც არ მოსწონს სრულიად საქართველოს, რატომღაც მოსწონსმსოფლიო ბანკს. გენერალური პროკურორო, თქვენ რას იტყვით ამ ფაქტზე?
მე მიჩნდება შეკითხვა: რატომ გადაიხადა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტმაწინმსწრებად ვალი – სოლიდური თანხა, როცა ამის არანაირი ვალდებულება დააუცილებლობა არ იყო. მით უმეტეს, როცა ქვეყანაში ლარის გაუფასურებაწარმატებულად მიმდინარეობდა?
ბატონო გენერალურო პროკურორო, იქნებ დაინტერესდეთ ეროვნული ბანკისპრეზიდენტის ხსენებული ქმედების კანონიერებით და თქვენი პოზიციაგაასაჯაროოთ!
ბატონო გენერალურო პროკურორო! აი, ეს გახლავთ „ექსკლუზივ ნიუსის“ მიერ მოპოვებული ინფორმაცია, იმ დიდ ღალატსა და შეთქმულებაზე, რომელიც ქართველი ხალხის და ქართული ვალუტის წინააღმდეგ, ეროვნული ბანკისპრეზიდენტმა გიორგი ქადაგიძემ, რამდენიმე პრესტიჟულმა ბანკმა და ასევეგადამცვლელმა სავალუტო პუნქტებმა განახორციელეს.
ბატონო პროკურორო! მე მოგაწოდეთ ინფორმაცია, რის შესახებაც, ეჭვი მაქვს,დიდი ხანია, საქმის კურსში ბრძანდებით. თუკი, ამ სტატიის გამოქვეყნებისშემდეგაც, კვლავ განაგრძობთ გულხელდაკრეფილ პოზიციაში ყოფნას დაშესაბამის რეაგირებას არ მოახდენთ, ჩავთვლი, რომ თქვენ ქართველი ხალხისდა ქართული ვალუტის წინააღმდეგ ჩადენილ დანაშაულში, ერთ–ერთიმთავარი დამნაშავე და მონაწილე ხართ!