საქართველოს კულტურული მეკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს ინიციატივით, უძრავი ძეგლების 2019 წლის სარეაბილიტაციო პროგრამულ ნუსხაში სოფელ ქვემო ნიჩბისში მდებარე ციციშვილების ციხე-დარბაზი შევა.
გრანდიოზული არქიტექტურული კომმპლექსი, რომელსაც სააგენტოს გენ. დირექტორის ნიკოლოზ ანთიძის შესაბამისი ბრძანებით კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლის სტატუსი 2017 წლის მაისის თვეში მიენიჭა, სტრუქტურულად სამხრეთის ნაწილში განლაგებულ სასახლეს, ორსართულიან საცხოვრებელ კოშკს, აბანოს, მრგვალ კოშკს, ციციშვილების საგვარეულო საფლავს, სამეურნეო დანიშნულების ნაგებობასა და აფთიაქს მოიცავს.
სარესტავრაციო-საკონსერვაციო პროექტს, რომლის მომზადებასაც მომდევნო თვეების განმავლობაში სააგენტოს არქიტექტურის სამსახური უზრუნველყოფს, სპეციალისტების მიერ წინასწარ შემუშავებულ კონცეფციას დაეფუძნება, რაც სამომავლოდ რეაბილიტირებული ციხე-დარბაზის შიდა არეალში საზაფხულო სკოლას, შემეცნებით-საგანმანათლებლო სივრცეების, ტურისტული ელემენტებისა და საინფორმაციო ბანერების განთავსებასა და მოწყობას ითვალისწინებს.
* მცხეთის მუნიციპალიტეტის სოფ. ქვემო ნიჩბისში მდებარე ციციშვილების ციხე-დარბაზი XVII საუკუნის ძეგლია. 1615 წელს ნიჩბისის სასახლე მეფე ლუარსაბ II-მ ქაიხოსრო და მერაბ ციციშვილებს უბოძა, რომელთაც მომდევნო წლებში ციხე-დარბაზი ააგეს.
ციხის ტერიტორიის სამხრეთით მდებარეობს ერთსართულიანი საცხოვრებელი სახლი-სასახლე, რომლის უმეტესი ნაწილი ამჟამად დანგრეულია. XX საუკუნის 40-იან წლებში დაშენებული ახალი კედლების შედეგად სასახლებზე სოფლის სკოლად იყო გადაკეთებული, რაც მისი პირვანდელი სახის დადგენას ართულებს. გასული საუკუნის მეორე ნახევარში განმავლობაში ციხე-დარბაზის გალავანს, საბრძოლო კოშკსა და „მრგვალ“ კოშკს ეტაპობრივად უატარდებოდა რესტავრაცია.
