საერთაშორისო ენერგეტიკის სააგენტოს (IEA) ცნობით, რუსეთის ნავთობის ექსპორტმა ყველაზე მაღალ დონეს მიაღწია აპრილში, 2022 წლის თებერვლის შემდეგ. რუსეთი აპრილში დღეში საშუალოდ 8,3 მილიონი ბარელი ნავთობის ექსპორტს ახორციელებდა, რაც მარტთან შედარებით 50 000 ბარელით გაიზარდა.
რუსეთიდან ნავთობის ექსპორტი 2022 წლის თებერვლის შემდეგ დაეცა 7,4 მილიონ ბარელამდე დღეში, სანქციებით კი მისი ვაჭრობა დაზარალდა.
IEA-ს ყოველთვიური ანგარიშის მიხედვით, ეს ზრდა შეესაბამება რუსეთის გაზრდილ ძალისხმევას ბაზრების ძიებასთან დაკავშრებით იმ ქვეყნებში, რომლებსაც ჯერ კიდევ არ დაუწესებიათ სანქციები უკრაინის ომის გამო.
რუსეთის ბაზრის გადანაცვლება აღმოსავლეთისაკენ
აპრილში რუსული ნავთობის ექსპორტის დაახლოებით 80% მიდიოდა ინდოეთსა და ჩინეთში, რაც წარმოადგენს IEA-ს ყოველთვიური ანგარიშების მიერ დაფიქსირებულ ტენდენციას. BBC-ის მოხსენების თანახმად, ინდოეთის ნავთობის იმპორტი ათჯერ გაიზარდა. ინდოეთი ნავთობის სიდიდით მესამე იმპორტიორია მსოფლიოში.
ამავდროულად, ევროკავშირის ნავთობის იმპორტი შემცირდა. ის სტაბილური იყო 0,6 მილიონ ბარელზე დღეში აპრილში მესამე თვის განმავლობაში, რუსეთზე სანქციების განმეორებითი რაუნდის ფონზე.
ევროკავშირის სანქციების პირველი რაუნდი რუსეთის ნედლ ნავთობზე ამოქმედდა 2022 წლის დეკემბერში, ხოლო მეორე, რომელიც ეხება რაფინირებულ ნავთობს, თებერვალში.
არსებობს დროებითი გამონაკლისი მილსადენებით ნედლი ნავთობის იმპორტისთვის ევროკავშირის ქვეყნებში, რომლებიც ზედმეტად არიან დამოკიდებულნი რუსეთის ნავთობის მიწოდებაზე.
თუმცა, რუსული ექსპორტის ზრდამ კრიტიკა გამოიწვია – ინდოეთს ადანაშაულებენ იმაში, რომ ეხმარებოდა მოსკოვს ევროპული სანქციებისგან თავის არიდებაში. ბორელმა ცოტა ხნის წინ განაცხადა, რომ ინდური ფირმები ყიდულობენ რუსულ ნავთობს და ყიდიან რაფინირებულ პროდუქტს.
თუმცა, ბორელმა თქვა, რომ ინდოეთი ყიდის “რადგან ვიღაც ყიდულობს”. და რომ ევროკავშირმა უნდა აკონტროლოს მყიდველები. ინდოეთის ვაჭრობისა და მრეწველობის სამინისტროს ცნობით, ინდოეთის ძირითადი საექსპორტო ბაზრები მოიცავს ევროკავშირის რამდენიმე წევრ ქვეყანას, მათ შორის ნიდერლანდებს, გერმანიას, იტალიას და საფრანგეთს.
ინდოეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი ს ჯაიშანკარი ცოტა ხნის წინ გამოეხმაურა ბორელის განცხადებას და მოუწოდა ევროკავშირს, დაფიქრდეს საკუთარ წესებზე.
„ნახეთ ევროკავშირის საბჭოს რეგულაციები, რუსული ნედლეული არსებითად ტრანსფორმირებულია მესამე ქვეყანაში და აღარ განიხილება როგორც რუსული“, – უპასუხა ჯაიშანკარმა. “მე მოგიწოდებთ, გადახედოთ საბჭოს დებულებას.”
ინდოეთი და რუსეთი მზად არიან გაზარდონ ვაჭრობა და არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება განიხილებოდეს იმპორტი, როგორც “ომის დაფინანსების პირდაპირი გზა”.