საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭო საბჭოს მიერ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის კანდიდატთა შესარჩევი პროცედურის დაწყებასთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს.
საბჭოს განცხადებით, აღნიშნული პროცედურა დაიწყო „საერთო სასამართლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად.
იუსტიციის უმაღლესი საბჭო განმარტავს, რომ სამთვიან ვადაში შერჩევის პროცედურის დასრულება მნიშვნელოვან სირთულეებს შეიძლება დაუკავშირდეს, რის გამოც საბჭომ მიზანშეწონილად ჩათვალა, უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის სამივე ვაკანსიაზე შერჩევის პროცედურა დაეწყო ერთიანად, პროცედურის ეფექტიანობის უზრუნველსაყოფად.
„გვსურს, გამოვეხმაუროთ მორიგ არაჯანსაღ აჟიოტაჟს, რომელიც უკავშირდება საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მიერ 2024 წლის 24 იანვარს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის კანდიდატთა შესარჩევი პროცედურის დაწყებას.
უპირველეს ყოვლისა, აღსანიშნავია, რომ საბჭო, ყოველი გადაწყვეტილების მიღებისას, ხელმძღვანელობს საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობით. მოცემულ შემთხვევაშიც, მითითებული პროცედურის დაწყება გამოწვეულია „საერთო სასამართლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 34(1) მუხლის პირველი პუნქტით საბჭოსთვის დაკისრებული ვალდებულებით. კერძოდ: აღნიშნული ნორმის თანახმად, უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის ვაკანსიის წარმოშობამდე არაუგვიანეს სამი თვისა ან უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის უფლებამოსილების ვადაზე ადრე შეწყვეტიდან არაუგვიანეს ერთი თვისა, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭო ამ კანონით დადგენილი წესით იწყებს უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის თანამდებობაზე ასარჩევად საქართველოს პარლამენტისთვის წარსადგენი კანდიდატის შერჩევის პროცედურას.
ამდენად, კანონი აწესებს საბჭოს შემზღუდავ ვადებს მხოლოდ შემდეგი თვალსაზრისით:
1) უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის მომენტიდან ერთი თვის ვადაში საბჭომ უნდა დაიწყოს შერჩევის პროცედურა;
2) უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის უფლებამოსილების ვადის გასვლამდე სულ მცირე სამი თვით ადრე საბჭომ უნდა დაიწყოს შერჩევის პროცედურა. ამდენად, ცალსახაა, რომ ამ შემთხვევაში შერჩევის პროცედურისათვის გათვალისწინებული ვადა არ უნდა იყოს სამ თვეზე ნაკლები, რაც იუსტიციის უმაღლეს საბჭოს ანიჭებს უფლებამოსილებას, მართლმსაჯულების ინტერესებიდან გამომდინარე შერჩევის პროცედურა დაიწყოს სამ თვეზე ადრე, რათა უზენაეს სასამართლოში შესაბამისი ვაკანსიების არსებობამ არ შეაფერხოს მართლმსაჯულების გონივრულ ვადაში განხორციელება.
საზოგადოებისთვის ცნობილია, რომ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მოსამართლე – ალექსანდრე წულაძე 2023 წლის 28 დეკემბრიდან დაინიშნა საქართველოს განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის მინისტრის მოადგილედ, რის გამოც მას ვადამდე შეუწყდა მოსამართლის უფლებამოსილება. ამდენად, საბჭოს წარმოეშვა ვალდებულება – არაუგვიანეს 2024 წლის 28 იანვრისა დაეწყო უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის კანდიდატის შერჩევის პროცედურა მის თანამდებობრივ ვაკანსიასთან მიმართებით. გარდა ამისა, ასევე ცნობილია, რომ 2024 წლის ოქტომბერში უფლებამოსილების ვადა ეწურება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს კიდევ ორ მოსამართლეს. ამდენად, მათ თანამდებობრივ ვაკანსიებთან მიმართებაშიც საბჭოს წარმოეშვა ვალდებულება – უფლებამოსილების ამოწურვამდე სულ მცირე სამი თვით ადრე მაინც დაეწყო მოსამართლეობის კანდიდატების შერჩევის პროცედურა.
კიდევ ერთხელ ხაზს ვუსვამთ, რომ კანონი არ ზღუდავს საბჭოს – შერჩევის პროცედურა დაიწყოს უფრო ადრეც, პროცედურის ეფექტიანობის უზრუნველსაყოფად. საყურადღებოა შემდეგი გარემოებაც:
„საერთო სასამართლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 34(1) მუხლის 1-ლი პუნქტით ვადები განისაზღვრა 2019 წლის 1 მაისის საკანონმდებლო ცვლილების შედეგად, როდესაც უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის კანდიდატთა შერჩევის პროცედურა არ იყო ისეთი კომპლექსური და მრავალეტაპიანი, როგორიც არის ამჟამად; აღნიშნულ კანონში 2020-2023 წლებში განხორციელებული ცვლილებების შედეგად, ეს პროცედურა მნიშვნელოვნად გართულდა: მათ შორის დაემატა რამდენიმე ეტაპიანი გასაჩივრების პროცედურები და ა.შ. შერჩევის პროცედურის გართულების კვალდაკვალ, უცვლელი დარჩა 2019 წელს განსაზღვრული ვადები და აშკარაა, რომ 3-თვიან ვადაში შერჩევის პროცედურის დასრულება მნიშვნელოვან სირთულეებს შეიძლება დაუკავშირდეს, რის გამოც საბჭომ მიზანშეწონილად ჩათვალა, უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის სამივე ვაკანსიაზე შერჩევის პროცედურა დაეწყო ერთიანად, ისევ და ისევ პროცედურის ეფექტიანობის უზრუნველსაყოფად.
ნიშანდობლივია, რომ ადამიანის უფლებათა ევროპული (სტრასბურგის) სასამართლოს მოსამართლეობის კანდიდატთა შერჩევის პროცედურაც, ამ საკითხის მომწესრიგებელი სამართლებრივი აქტების (მაგ: საქართველოს მთავრობის 2015 წლის 14 დეკემბრის №623 დადგენილება, ევროპის საპარლამენტო ასამბლეის 2023 წლის 18 დეკემბრის საინფორმაციო დოკუმენტი და ა.შ.) შესაბამისად, ევროსაბჭოს წევრ ყველა სახელმწიფოში (მათ შორის – საქართველოშიც), უნდა დაიწყოს სულ მცირეერთი წლით ადრე მაინც; პრაქტიკაში კი ეს პროცედურა იწყება კიდევ უფრო ადრე. აღნიშნულიდან გამომდინარე, ცხადია, რომ საბჭოს მიმართ გაჟღერებული ბრალდებები აბსოლუტურად უსაფუძვლოა და წლების განმავლობაში მიზანმიმართული, მადისკრედიტირებელი კამპანიის ნაწილს წარმოადგენს“, – აღნიშნულია საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს განცხადებაში.