მარიამ ჯაში – ჩვენ გადავარჩინეთ მცხეთა და გელათი

„კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულმა სააგენტომ, 2018-2019 წლებში, უპრეცედენტო სარეაბილიტაციო და სარესტავრაციო სამუშაოები გაწია კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის მიმართულებით”, – განაცხადა განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტის თავმჯდომარემ, მარიამ ჯაშმა ბორჯომში გამართულ კომიტეტის სხდომაზე, რომელზეც დეპუტატებმა კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს 2018 წლის შესრულებული სამუშაოს ანგარიში მოისმინეს.
ანგარიში, 2019 წლის სამოქმედო გეგმასა და საკანონმდებლო კუთხით არსებულ გამოწვევებთან ერთად, სააგენტოს დირექტორმა, ნიკოლოზ ანთიძემ წარმოადგინა. მისი თქმით, 2018 წლის განმავლობაში, მიმდინარეობდა ისეთი მნიშვნელოვანი კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების რეაბილიტაცია, როგორებიცაა: კუმურდო, ვარძია, უფლისციხის ინფრასტრუქტურა, ნიკორწმინდა, გორისციხე, ნიკო დადიანის სასახლე, სვანეთის კოშკები და მაჩუბები, მეტეხის ტაძარი, სენაკის ხორავას სახელობის თეატრი.
„2018 წელს, სააგენტო მუშაობდა 40 ძეგლის რეაბილიტაციის პროექტზე. დღეისათვის, დასრულებულია 25 პროექტი. შემუშავებულია ენგურის ტურისტული ცენტრის პროექტი ესტონური კომპანიის მიერ. ჩატარდა მნიშვნელოვანი სამუშაოები ობიექტების ინვენტარიზაციისა და მათთვის ძეგლის სტატუსის განსაზღვრის თვალსაზრისით”, – განაცხადა ნიკოლოზ ანთიძემ.
მისივე ინფორმაციით, საერთაშორისო მიმართულებით, მიღწეულია წარმატებები კულტურული მემკვიდრეობის სფეროში კონვენციებისა და საერთაშორისო ხელშეკრულებების შესრულების კუთხით. ასევე, საზღვარგარეთ არსებული ქართული კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის თვალსაზრისით. მან, ასევე,  2019 წელს დაგეგმილი კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების რეაბილიტაციის, კონსერვაციის, კვლევისა და პროექტირების შესახებ ისაუბრა.
კომიტეტის თავმჯდომარის, მარიამ ჯაშის შეფასებით, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტო უაღრესად მნიშვნელოვან საქმიანობას ეწევა. მისი ინფორმაციით, დასრულების სტადიაშია მუცოს სარეაბილიტაციო სამუშაოები, გრძელდება ნოქალაქევის კომპლექსის, აწყურის ღვთისმშობლის ტაძრისა და აწყურის ციხის რეაბლიტაცია.
„ერთ-ერთი უდიდესი მიღწევაა მცხეთისა და გელათის ამოღება იუნესკოს საფრთხის ქვეშ მყოფი მსოფლიო მემკვიდრეობის სიიდან. ჩვენ გადავარჩინეთ მცხეთა და გელათი”, – განაცხადა მარიამ ჯაშმა.
მისი თქმით, 2018 წელს, კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების მოვლისა და რესტავრაციის საქმესთან დაკავშირებით, 8000-ზე მეტი ადამიანი დასაქმდა. მისივე ინფორმაციით, სააგენტოსა და საქართველოს ისტორიულ ძეგლთა დაცვისა და გადარჩენის ფონდის ძალისხმევით, ასევე – სამინისტროსა და ფონდ „ქართუს” ხელშწყობით, 122 ძეგლის რეაბილიტაცია გახორციელდა.
„ბოლო 5 წლის მანძილზე, მნიშვნელოვნად იზრდება მუზეუმებსა და მუზეუმნაკრძალებში ვიზიტორთა რაოდენობა, რის შედეგადაც, 5-ჯერ გაიზარდა შემოსული ფინანსური რესურსების რაოდენობა”, – განაცხადა კომიტეტის თავმჯდომარემ.
როგორც მარიამ ჯაშმა აღნიშნა, 2019 წელს, კომიტეტის მთავარი საკანონმდებლო ინიციატივა იქნება კულტურული მემკვიდრეობის კოდექსის შემუშავება, რომელიც შექმნის როგორც მატერიალური, ასევე – არამატერიალური მემკვიდრეობის დაცვის გარანტიების გასაუმჯობესებელ რეგულაციებს.
„კულტურის უწყებასთან და ინფრასტრუქტურისა და რეგიონული განვითარების სამინისტროსთან კოორდინაციით, კომიტეტი უკვე ახალ საკანონმდებლო ინიციატივაზე მუშაობს, თუ როგორ შეიძლება ეროვნული კატეგორიის ძეგლების ისტორიის ნებსით თუ უნებლიედ დამახინჯებისგან დაცვა. ჩვენ ხშირად გვხვდება პრაქტიკაში, რომ სხვადასხვა ქვეყნის სტუმრებს ახლავთ მათივე ტურისტული სააგენტოს ქოლგის ქვეშ მყოფი გიდები, რომლებიც, შესაძლოა, გარკვეულ ისტორიულ ფაქტებს არაზუსტად აწვდიდნენ ტურისტებს. პირველ ეტაპზე, ვიწყებთ საანოტაციო და საინფორმაციო დაფების განთავსების ვალდებულების შემოღებას საკანონმდებლო დონეზე, რათა ეროვნული კატეგორიის ძეგლები იყოს დაცული მათი ისტორიისა და ისტორიული ცნობების არამართლზომიერი მიწოდებისგან”, – განაცხადა მარიამ ჯაშმა.
კომიტეტის სხდომა ბორჯომში 13 თებერვალს გაიხსნა და 15 თებერვლამდე გაგრძელდება. კომიტეტის წევრები განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს ხელმძღვანელ პირებთან ერთად 2019 წლის სამოქმედო გეგმას დაამტკიცებენ. სხდომის დღის წესრიგშია, აგრეთვე, განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსა და მის შემადგენლობაში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირების 2019 წლის სამოქმედო გეგმა და პრიორიტეტული მიმართულებები.
კომიტეტის სხდომა ბორჯომში, ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) მხარდაჭერით იმართება.