„ჯერ კიდევ 2025 წლის 28 თებერვლამდე მიმდინარე წელიწადი, შეიძლება, არაოფიციალურად, „უკრაინის ომის დასრულების წელიწადად“ გამოეცხადებინათ“, – ამის შესახებ „ხალხის ძალის“ წევრი დავით ქართველიშვილი წერს.
მისი თქმით, საქართველომ თავის დროზე უკრაინული შეცდომების დიდი ნაწილი გაიმეორა, მაგრამ საბოლოო კატასტროფამდე ორ ნაბიჯში, მას ეყო ძალა და ეროვნული თვითშეგნება, „გლობალური ომის პარტიისთვის“ ნამდვილი „დიდგორი“ გაემართა.
„თუკი რამე მნიშვნელოვანი ხდება მსოფლიოში, ამ მოლოდინთან არის დაკავშირებული. მათ შორის, სამყაროს ახალი გეოპოლიტიკური თუ გეოეკონომიკური გადანაწილება, რასაც ხშირად „იალტა 2.0-ად“ მოიხსენიებენ. მაგრამ, თეთრ სახლში ტრამპისა და ზელენსკის სკანდალური შეხვედრის შემდეგ, რომელიც ოვალური კაბინეტიდან უკრაინის პრეზიდენტის დე-ფაქტო გაძევებით დასრულდა, ომის სწრაფად დასრულების შანსი უკვე ბუნდოვანია. გარდა ამისა, ამ კვირაში უკრაინაში მიმდინარე „რუსეთ-დასავლეთის“ სამხედრო დაპირისპირებას სამი წელი შეუსრულდა. გამორიცხულია ნორმალური ადამიანის წოდებაზე გქონდეს პრეტენზია და უკრაინის ტრაგედიას „პოპკორნით“ ხელში რაღაც კომპიუტერული თამაშის პრიზმაში განიხილავდე. ამ სახელმწიფოს მის საერთაშორისო აღიარებულ საზღვრებში ჯერ კიდევ ჰქონდა გადარჩენის და განვითარების პერსპექტივა. თუმცა, „გლობალური ომის პარტიას“ ამაზე საკუთარი შეხედულებები ჰქონდა. როგორც კი ამ გლობალური მონსტრის ნებაყოფლობით მძევლობაში ჩავარდა უკრაინა, მისი მომავალი ბედი განწირული იყო. ახლა იმაზე მსჯელობას, რა უნდა გაეკეთებინა ქვეყანას, თუ რა არ უნდა გაეკეთებინა, შესაძლოა არანაირი აზრი არ აქვს. თუმცა მათთვის, ვისაც ჯერ კიდევ იზიდავს უკრაინის გამოცდილება, ნატრობს მის ბედს და მიისწრაფვის საკუთარი ქვეყანაც ასეთ „არმაგედონად“ აქციოს, მაინც შევახსენოთ ამ „ხელიდან გაშვებული შესაძლებლობების“ შესახებ.
უკრაინის გადარჩენის გასაღები დღევანდელი გადასახედიდან თითქოს მარტივ ჭეშმარიტებებზე იყო დაფუძნებული: ნეიტრალიტეტსა და ძალთა ბალანსზე.
ამისათვის საჭირო იყო ანტირუსული რიტორიკის თავიდან აცილება: რუსეთთან სრული კონფრონტაციის ნაცვლად, უკრაინას შეეძლო დაეკავებინა ნეიტრალური სახელმწიფოს პოზიცია, ფინეთის ან ავსტრიის მსგავსად, „ცივი ომის“ დროს.
ნეიტრალიტეტის გარანტიების კონსტიტუციაში დაფიქსირება: NATO-ში გაწევრიანების კურსის კონსტიტუციაში ჩაწერის ნაცვლად, უმჯობესი იყო ნეიტრალური სტატუსის შენარჩუნება, რაც მოსკოვთან დაპირისპირების მთავარ მიზეზს გააქრობდა.
„მრავალვექტორული“ პოლიტიკა: უკრაინას შეეძლო დაეცვა ბალანსი ევროკავშირს, აშშ-სა და რუსეთს შორის, ყველა მხრიდან სარგებლის მიღებით, მაგრამ კონფლიქტში ჩარევის გარეშე.
ყირიმისა და დონბასის ავტონომია: ყირიმის, როგორც განსაკუთრებული ეკონომიკური ზონის, განმტკიცება – ყირიმში პრორუსული განწყობების იგნორირების ნაცვლად, უმჯობესი იყო მიეცა მისთვის ფართო ავტონომია, მათ შორის, რუსული ენის ოფიციალური სტატუსი, თავისუფალი ვაჭრობა და საგადასახადო შეღავათები.
მინსკის შეთანხმებების შესრულება და ფედერალიზაცია: კიევს შეეძლო დონბასი ინტეგრირებული დაეტოვებინა ქვეყნის შემადგენლობაში ფართო ავტონომიის სტატუსით, ბოსნიისა და ჰონკონგის მოდელების მსგავსად.
ეკონომიკური დამოუკიდებლობა – სტრატეგიული რესურსების გაყიდვის აკრძალვა: 2014 წლიდან უკრაინამ დაიწყო სასოფლო-სამეურნეო მიწებისა და სასარგებლო წიაღისეულის ფართომასშტაბიანი პრივატიზაცია. ალტერნატიული კურსი იქნებოდა უცხოური კომპანიებისთვის ამ აქტივებზე წვდომის შეზღუდვა.
პრაგმატული ეკონომიკა: რუსეთთან ვაჭრობის სრული გაწყვეტის ნაცვლად, უმჯობესი იქნებოდა თანამშრომლობის გაგრძელება, განსაკუთრებით მრეწველობაში, მეტალურგიასა და სოფლის მეურნეობაში.
შიდა ბაზრის განვითარება: აქცენტის გამახვილება ადგილობრივი წარმოებისა და ექსპორტის დივერსიფიცირებაზე ეკონომიკურად განვითარებულ ქვეყნებში (ჩინეთი, თურქეთი, ახლო აღმოსავლეთი).
შიდა სტაბილურობა – ეროვნული შერიგების პოლიტიკა: 2014 წლის შემდეგ „დე-სოვეტიზაციის“, „დე-კომუნიზაციისა“ და რუსული ენის აკრძალვის ნაცვლად, უნდა განხორციელებულიყო ეროვნული შერიგების პროგრამა, სამხრეთ-აღმოსავლეთის ინტერესების გათვალისწინებით.
ხელისუფლების ძალადობრივი ცვლილებების თავიდან აცილება: კონსერვატიული მიდგომა გულისხმობდა, რომ 2014 წლის მაიდანის ნაცვლად, უკრაინას უნდა დაეცადა მომდევნო არჩევნებამდე, რათა შეენარჩუნებინა კანონიერება.
რა წავიდა არასწორად და რატომ?
დასავლეთზე გადაჭარბებული ფოკუსირება: უკრაინა მთლიანად გადაეწყო აშშ-სა და ევროკავშირზე, რაც მას რუსეთის მიმართ გავლენის ბერკეტებს ართმევდა;
რადიკალური ნაციონალისტური პოლიტიკა: ენის კანონი, რუსული მედიის აკრძალვა და სხვა ნაბიჯები ხელს უწყობდა შიდა დაპირისპირებას;
მინსკის შეთანხმებების უგულებელყოფა: კომპრომისების ძიების ნაცვლად, უკრაინამ გადაწყვიტა დაელოდოს დასავლეთის სამხედრო მხარდაჭერას;
ეკონომიკური დამოკიდებულება აშშ-ზე: უკრაინამ დაუშვა სასოფლო-სამეურნეო მიწებისა და ბუნებრივი რესურსების უცხოურ კომპანიებზე გადაცემა.
ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, უკრაინას თავისუფლად შეეძლო თავიდან აეცილებინა ტერიტორიული დანაკარგები, თუ აირჩევდა პრაგმატულ პოლიტიკას, ეროვნულ ერთობასა და ნეიტრალიტეტს. თუმცა, 2014 წლის შემდეგ კიევმა აირჩია მკვეთრი კონფრონტაციული გზა, რამაც გამოიწვია ომი, ტერიტორიების დაკარგვა და დასავლეთზე დამოკიდებულება. დაკარგული მიწების დაბრუნების პერსპექტივა პირდაპირ დამოკიდებულია უკრაინის კურსის ცვლილებასა და მის უნარზე, გახდეს დამოუკიდებელი მოთამაშე, ნაცვლად იმისა, რომ იყოს გარე ძალების ინსტრუმენტი. საქართველომ თავის დროზე უკრაინული შეცდომების დიდი ნაწილი გაიმეორა, მაგრამ საბოლოო კატასტროფამდე ორ ნაბიჯში, მას ეყო ძალა და ეროვნული თვითშეგნება, „გლობალური ომის პარტიისთვის“ ნამდვილი „დიდგორი“ გაემართა. როგორც ჩანს, უკრაინას ასეთ ბრძოლებში მონაწილეობის ისტორიული გამოცდილება უბრალოდ არ გააჩნია…“- წერს დავით ქართველიშვილი.