2003–2012 წლებში მოქმედი რეჟიმის, ამ რეჟიმის პოლიტიკური თანამდებობის პირებისა და პოლიტიკურ პარტიებში გაერთიანებული მოქმედი და ყოფილი თანამდებობის პირების 2003 წლიდან დღემდე საქმიანობის შემსწავლელმა პარლამენტის დროებითმა საგამოძიებო კომისიამ სამი პირი – მიხეილ მესხი, გიორგი ჩითარიშვილი და მალხაზ თოფურია გამოჰკითხა.
მიხეილ მესხმა 2009 წლის 15 ივნისს თბილისის პოლიციის მთავარ სამმართველოსთან მშვიდობიანი აქციის დარბევაზე ისაუბრა.
როგორც მან აღნიშნა, აქციაზე დაკავების შემდეგ ძალოვანი სტრუქტურების წარმომადგენლები რეზინის ხელკეტითა და ბეისბოლის ჯოხით ფიზიკურად გაუსწორდნენ, ხოლო სასამართლოში ადვოკატით სარგებლობის საშუალება არ მისცეს.
მისივე თქმით, სასამართლოში 30-დღიანი პატიმრობის მისჯის შემდეგ, პოლიციის მთავარი სამმართველოს დროებითი მოთავსების იზოლატორში გადაიყვანეს, სადაც „ჯოჯოხეთი დაიწყო“.
მიხეილ მესხის განცხადებით, იზოლატორში ის პარლამენტის ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარის პირველმა მოადგილემ ეკა ხერხეულიძემ მოინახულა და პარლამენტარებისთვის ბოდიშის მოხდა შესთავაზა, პარლამენტის შენობასთან 12 ივნისის აქციის დროს მათთვის შექმნილი „დისკომფორტისთვის“.
მისივე თქმით, ქვეყანაში არსებული მძიმე მდგომარეობის გამო, 2011 წელს ლიეტუვაში გაემგზავრა და თავშესაფარი მოითხოვა.
როგორც მან აღნიშნა, 2011 წლის სექტემბერში, როდესაც საქართველოსა და რუსეთის საკალათბურთო ნაკრებების მატჩზე დასასწრებად ვილნიუსიდან კლაიპედაში მიემგზავრებოდა, იგი „ღონისძიებების ჩაშლისა და დარბაზის აფეთქების“ ბრალდებით დააკავეს და პროკურატურაში გადაიყვანეს.
მიხეილ მესხის განცხადებით, მატჩის დამთავრების შემდეგ ის გაათავისუფლეს, რა დროსაც პროკურორმა უთხრა, რომ დარბაზში ორი მიშა არ უნდა ყოფილიყო – „ჩემზე და მიხეილ სააკაშვილზე იყო საუბარი“.
როგორც მან აღნიშნა, საქართველოში დაბრუნების შემდეგ, 2012 წლის ზაფხულში, ქუთაისში „ქართული ოცნების“ აქციის საორგანიზაციო საკითხებში ჩართულობის გამო, მის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმე ამომრჩევლის მოსყიდვის ფაქტზე აღძრეს.
მიხეილ მესხმა ქუთაისის ციხეში არსებულ მძიმე პირობებზე ისაუბრა. „შემიყვანეს ე.წ.სპიჩკებში, სადაც ნაცემი ადამიანების სისხლში დამისველდა ფეხები“, – განაცხადა მიხეილ მესხმა.
მისივე თქმით, სააკაშვილის რეჟიმის დროს ის ადმინისტრაციული წესით 20-22-ჯერ იყო დაკავებული.
მიხეილ მესხმა ასევე ისაუბრა, თუ როგორ ხდებოდა „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლების დროს პირადი ცხოვრების ამსახველი კადრებით ადამიანების დაშანტაჟება.
15 ივნისს მშვიდობიანი აქციის დარბევაზე, დროებით საგამოძიებო კომისიას ახსნა-განმარტება მისცა გიორგი ჩითარიშვილმა.
მისი შეფასებით, ეს იყო „წინასწარ განზრახული სადამსჯელო ოპერაცია“, რა დროსაც აქციის ერთ მონაწილეს, ძალოვანი სტრუქტურის მინიმუმ 7 წარმომადგენელი არა მარტო რეზინის ხელკეტებით, არამედ სხვადასხვა ნივთებით სცემდა.
როგორც გიორგი ჩითარიშვილმა აღნიშნა, დარბევის დროს ნაცემი ადამიანები შემდეგ ე.წ. სირცხვილის დერეფნებში გაატარეს, რად დროსაც დაკავებულებს დაუნდობლად სცემდნენ და მთელ ამ პროცესს ვიდეოკამერებით იღებდნენ.
მისი განცხადებით, სასამართლო პროცესი სულ 3-5 წუთი გაგრძელდა და ადვოკატის მომსახურებით სარგებლობის უფლებაც კი არ მისცეს.
გიორგი ჩითარიშვილის თქმით, დროებითი მოთავსების იზოლატორში ექიმი ორი დღის შემდეგ შეუშვეს და მხოლოდ 29-ე დღეს, გათავისუფლების წინა დღეს, შხაპის მიღება შესთავაზეს. როგორც მან აღნიშნა, 7-8 კვადრატული მეტრის საკანში, სადაც ჰაერი არ შედიოდა, 12-მდე ადამიანი იყო მოთავსებული.
მისი განცხადებით, მაშინ მიღებული ფსიქოლოგიური ტრავმები დღემდე თავს ახსენებს.
კომისიამ დღევანდელ სხდომაზე მალხაზ თოფურია გამოჰკითხა, რომელმაც 2011 წელს ვეტერანების აქციის დარბევის ფაქტზე ისაუბრა.
მისი თქმით, აქციის მონაწილეებს სოციალური მოთხოვნები არ ჰქონიათ, რასაც აბრალებდნენ, არამედ მათი გარდაცვლილი თანამებრძოლების მიმართ შეურაცხმყოფელ დამოკიდებულებას აპროტესტებდნენ. კერძოდ, ეროვნული გვარდიის შენობაში რემონტის ჩატარების მიზეზით, დაღუპული მებრძოლების ფოტოები ჩამოხსნეს და ყუთებში ჩაალაგეს, რემონტის დასრულების შემდეგ კი, აღნიშნული კუთხე არ აღადგინეს. მალხაზ თოფურიას განცხადებით, ეროვნული გვარდიის ახლად დანიშნულმა სარდალმა, კაპიტანმა წაქაძემ დაღუპულების ფოტოები ყუთებიდან გადმოყარა და ფეხებით შესდგა.
როგორც მან აღნიშნა, შიმშილობის აქციის მონაწილეების დარბევის შემდეგ, ამერიკის იმჟამინდელმა ელჩმა ჯონ ბასმა ვეტერანების დარბევისა და დაკავების გამო შეშფოთება გამოხატა, რის გამოც „ნაციონალური მოძრაობა“ „სასოწარკვეთამ შეიპყრო“ და მეორე დღესვე, დაკავებული ვეტერანები 400-ლარიანი ჯარიმის დაკისრებით გაათავისუფლეს.
მალხაზ თოფურიას განცხადებით, ის პირი, ვინც დაღუპული მებრძოლების ფოტოებთან დაკავშირებული ამბავი „გამოიტანა“, გაიტაცეს და სასტიკად სცემეს.
მისივე თქმით, ვინც ვეტერანების გვერდით გაივლიდა, რეჟიმი ყველას უსწორდებოდა.
მალხაზ თოფურიამ 2008 წლის აგვისტოს ომზეც ისაუბრა. მისი განცხადებით, ომის პერიოდში თავდაცვის სამინისტროში არაერთი დანაშაულებრივი ბრძანება გამოიცა და ზოგადად, აგვისტოს ომი იყო არა მხოლოდ დამარცხების, არამედ ოკუპანტებისთვის გარკვეული ქონების გადაბარების ოპერაცია.
როგორც მან აღნიშნა, მიხეილ სააკაშვილის და ივანე მერაბიშვილის მიერ გაკეთებული განცხადება, რომ ომის დროს ბორჯომის ტყეში ქართულ მხარეს საბრძოლო ტექნიკა ჰქონდა გადამალული იმის მიზეზი გახდა, რომ ტალიავინის კომისიამ რუსეთი ერთ-ერთ ყველაზე მძიმე დანაშაულში – ეკოციდში აღარ დაადანაშაულა, ვინაიდან სამხედრო სამართლის თანახმად, მწვანე საფარის გამოყენება საბრძოლო მასალების შესანახად არ შეიძლება.
პარლამენტის დროებითი საგამოძიებო კომისიის მორიგი სხდომა ხვალ, 19 ივნისს გაიმართება.
ინფორმაციას პარლამენტის პრესსამსახური ავრცელებს.