ყოფილი დიპლომატი, ბრიტანელი ექსპერტი იან პრაუდი საკუთარ სტატიაში წერს, რომ ეუთოს დამკვირვებლების დამოუკიდებელმა მისიამ 2024 წლის 26 ოქტომბრის შესახებ შექმნილ ანგარიშში დაწერა, რომ საქართველოს სამართლებრივი ბაზა ქმნის ადეკვატურ საფუძველს დემოკრატიული არჩევნების ჩასატარებლად. პარტიებისა და კანდიდატების რეგისტრაცია, საერთო ჯამში, ინკლუზიური იყო, კანდიდატებს აგიტაციის თავისუფლად ჩატარების შესაძლებლობა ჰქონდათ, საზოგადოებრივი მაუწყებელი ყველა პარტიას პოზიტიურ ან ნეიტრალურ ტონში აშუქებდა, არჩევნების დღე საერთო ჯამში, კარგად იყო ორგანიზებული.
„მიუხედავად იმისა, რომ მომავალში საარჩევნო პროცესის გაუმჯობესების მიზნით რიგი ტექნიკური საკითხის მოგვარება არის საჭირო, არ არსებობს საფუძველი ვივარაუდოთ, რომ არჩევნები „ქართული ოცნების“ სასარგებლოდ იყო გაყალბებული“, – აღნიშნავს პრაუდი.
მისი თქმით, „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობისთვის“ მიუღებელ რეალობად ითვლება ის, რომ დამარცხება და დამარცხების აღიარება დემოკრატიული აზროვნების საკვანძო ელემენტია. როგორც ექსპერტი წერს, ერთ არჩევნებში დამარცხების შემდეგ, მომდევნო არჩევნებისთვის მზადება არის საჭირო.
„მე ინგლისში ვცხოვრობ, სადაც ვესტმინსტერის პარლამენტთან პროტესტები ყოველდღიური რუტინაა. აქ თქვენ შეხვდებით ბრიტანელ ფერმერებს, „ბრექსიტის“ გაუქმების მოთხოვნით გამოსულ ჯგუფებს, მედიცინის მუშაკებს, პალესტინის მხურვალე მომხრეებს. თქვენ ყოველთვის ნახავთ სხვადასხვა პროტესტს, რომელიც ნებისმიერ დღეს ხდება“, – წერს ის.
როგორც პრაუდი აღწერს, ბრიტანული პროტესტების უმეტესობა მშვიდობიანია. ზოგი პროტესტის დროს პოლიციაა მობილიზებული. მისი თქმით, ძალიან იშვიათად ხდება, როცა მასშტაბური არეულობა ხდება, რაც დაკავებებით მთავრდება.
„მეორე მხრივ, არჩევნებში უცხოური ჩარევა არ არის დემოკრატიის ჯანსაღი ხაზი“, – წერს ყოფილი დიპლომატი.
პრაუდის განცხადებით, ბრიტანელი პოლიტიკოსებისა და რიგითი ადამიანების უმეტესობა ცუდად აღიქვამდა იმას, რომ უცხო ქვეყნის წარმომადგენლები მთავრობასა და ოპოზიციის საქმეებში ჩარეულიყვნენ. იქნებოდა ხმაური, მაგალითად, გერმანელ ან ამერიკელ პოლიტიკოსებს პროტესტებისთვის მხარი რომ დაეჭირათ, და პარლამენტის შენობის წინ მდგარ ტრიბუნაზე გამოსულიყვნენ.
„ზუსტად ეს მოხდა თბილისში საქართველოში ჩატარებული 2024 წლის არჩევნების დროს. ხოლო თავისუფალმა ქართულმა მედიამ ეს მთელ მსოფლიოს დაანახა. რომ ყოფილიყო ცენზურა, BBC და სხვა საერთაშორისო მაუწყებელი არ გადაიღებდნენ მომიტინგეებს, რომლებიც პოლიციას სახიფათო ფოიერვერკებს ესროდნენ. ეს აგრეთვე ჯანსაღი დემოკრატიის მანიშნებელიც არის, როცა კანონი და წესრიგი დაცულია. როცა ივნისის დასაწყისში თბილისში ჩავედი, ვნახე პარლამენტთან 200-300 ადამიანის მშვიდობიანი პროტესტი. მანდვე იყო პოლიცია, რომელიც მოშორებით იდგა. არაფერი უჩვეულო“, – აღნიშნავს ყოფილი დიპლომატი.
მისივე თქმით, ამის მიუხედავად, ქართული ოპოზიციური ჯგუფები, ისეთები, როგორიცაა „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“ განაგრძობენ იმ იდეის მხარდაჭერას, რომ არჩევნების შედეგები არასამართლიანი იყო, თბილისი პროტესტებმა მოიცვა და დასავლური ქვეყნებისთვის ერთადერთი გამოსავალი „ქართული ოცნების“ მთავრობის წინააღმდეგ სანქციების შემოღებაა იმ იმედით, რომ საზოგადოებრივი პროტესტი ააღორძინონ და „რეჟიმი“ შეცვალონ. მისი აზრით, ეს ანტიდემოკრატიული იქნებოდა.
„თუმცა, სამწუხაროდ, ევროპა ნოყიერ მიწად იქცა პოლიტიკოსებისა და ბიუროკრატებისთვის, რომლებსაც არადემოკრატიული მეთოდებით დემოკრატიის საკუთარი იდეალების დანერგვა სურთ. ხოლო სანქციები მათთვის საკუთარი პოლიტიკური მიზნების მიღწევის საშუალებად იქცა“, – წერს პრაუდი.
სანქციები ომის ნაკლებად ხარჯიანი ალტერნატივაა და დიპლომატიური დიალოგის შემცვლელია, – დარწმუნებულია პრაუდი. ყოფილი ბრიტანელი დიპლომატი იხსენებს, რომ 1962 წელს აშშ-მა პირველად გამოიყენა სანქციების ინსტრუმენტი კუბის წინააღმდეგ. თუმცა, როგორც ის წერს, 60 წლის შემდეგ სანქციებმა კუბის დამოუკიდებლობაზე, მმართველი რეჟიმის სიძლიერეზე მნიშვნელოვანი გავლენა ვერ მოახდინა, პირიქით თუ არა.
„ასეა თუ ისე, კუბა სანქციების დიდი ინდუსტრიის ნიმუშად იქცა, რაც სწრაფად აიტაცეს ევროპაში 2014 წლიდან და უკრაინული კრიზისის დაწყებიდან. გამოჩნდნენ ძლიერი ლობისტური ჯგუფები, რომლებსაც კარგი კავშირები აქვთ და რომლებიც უცხო ქვეყნის ბიუროკრატებსა და პოლიტიკოსებს საკუთარი ან სხვა სახელმწიფოს წინააღმდეგ სანქციების შემოღებისკენ მოუწოდებენ პოლიტიკური მიზნების მისაღწევად“, – წერს ის.