როცა ეს სიმღერა დაწერა, ალბათ ვერ წარმოიდგენდა, რომ ოთხი ათეული წლის შემდეგაც ,,ნატვრის ხე” თავის სათქმელს იტყოდა და პანტომიმის თეატრის ერთ-ერთი სპექტაკლის მუზად იქცეოდა… ასეა თუ ისე, ფაქტია: ,,ნატვრის ხემ” დროს მხოლოდ იმიტომ კი არ გაუძლო, რომ ,,სასწაულის დღემდე გვჯერა” და მაინც ,,ვერაფრით გვახარებს”, არამედ, იმიტომ, რომ ის ნამდვილი და უნიღბოა. ,,წელს ,,ნატვრის ხე” 43 წლის ხდება, დღემდე აქტუალურია და არასოდეს დაბერდება, რადგან მართალია, უნიღბო და ნებისმიერ სეგმენტზეა მორგებული”, _ ამბობს ,,ვერსიასთან” საუბრისას მუსიკოსი რომა რცხილაძე.
_ გამიხარდა, როცა დათო შალიკაშვილმა დამირეკა და მითხრა, ამ სიმღერაზე სპექტაკლის დადგმის იდეა მაქვსო. საერთოდ, პანტომიმის თეატრთან დიდი ხნის მეგობრობა მაკავშირებს _ ჯერ კიდევ 70-იან წლებში ,,მოქმედება მე-5” მუსიკალურად გავაფორმე, ახლა კი ,,ნატვრის ხე” დაიდგა. ზუსტად ვიცი, მას დიდი მომავალი თუნდაც იმიტომ აქვს, რომ თემაა აქტუალური _ ნატვრის ხე! შემოთავაზებები უკვე მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდან მიიღეს. მოკლედ, აქტიურ თანამშრომლობას ვიწყებთ, სერიოზული გეგმები გვაქვს და გვჯერა _ ერთიანი ძალით დავტოვებთ კარგ ისტორიას.
_ ,,ნატვრის ხემ” სათქმელი საბოლოოდ თქვა?
_ ამ სიმღერამ ერთგვარი ნიშა დაიკავა _ ის ფილტრია, ასუფთავებს გემოვნებას, სმენადობას, ზრდის თაობებს… მან დაამტკიცა, რომ უსწრებს დროს და უფრო შორსაც მიდის. ჩემი პრინციპი ასეთია _ სანამ ნაწარმოების სრულფასოვნებასა და იმაში არ დავრწმუნდები, რომ დროს გაუძლებს, არ ვუშვებ. ხშირად მეკითხებიან, რატომ ვწერ ასე იშვიათად… სწორედ ამიტომ _ ხანდახან წლის განმავლობაში მიფიქრია ერთ სიმღერაზე. ,,ნოსტალგია”, ,,ჭადრაკის დაფა”, ,,ვედრება” _ არც ეს სიმღერებია პატარები, ზოგმა 30-საც გადააბიჯა, ,,ნატვრის ხემ” კი თავისი თქვა იმიტომ, რომ ზრდის თაობებს და სადაც ეს სიმღერაა, იქ მშვიდობა და უდიდესი სიკეთეა.
_ თუმცა, ,,ნატვრის ხის” ფონზე ბევრი ომი და ბრძოლა გამოვიარეთ.
_ ძალიან ბევრი… ჩვენი ბიჭები ავღანეთში რომ მსახურობდნენ, იქ უსმენდნენ ,,ნატვრის ხეს”; ასევე აზერბაიჯანი-სომხეთის კონფლიქტისას ორივე მხარე უსმენდა. ამდენად საერთაშორისო მნიშვნელობა ჰქონდა და აქვს ,,ნატვრის ხეს”.
…მეცოდებიან მედროვე ადამიანები. რომ ამბობენ, დავწერეთ სამასი სიმღერაო, ერთი მაინც დაასახელონ. ვფიქრობ, არ უნდა მოიტყუო, შენ მსმენელს არ უნდა უღალატო… ნატვრის ხე _ ესაა კლასიკა, რომელიც არ დაბერდება და ყველა თაობას კი არ მოერგება, ყველა თაობის საკუთრება იქნება იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ ზედმიწევნით მარტივი მელოდიაა და ამ დროს მთელი სირთულეც ეგაა _ სიმარტივე იპოვო და მთელი ფილოსოფია შექმნა.
_ არადა, საბოლოოდ, ,,მეფეს და პაიკს”…
_ ,,ერთ ყუთში ყრიან”… ბატონი მორისის გენიალურ ლექსზეა ეს სიმღერა შექმნილი. არც ,,ჭადრაკის დაფა” დაბერდება ამ გენიალური პოეზიით და ოდნავ ინტრიგული, ოდნავ იუმორისტული მიდგომით.
_ დღეს რომა ცხილაძე შოუბიზნესს ,,აკეთებს”?
_ ნამდვილი შოუბიზნესი ,,უეფა” და NBA-ა _ შოუ და ბიზნესი… შოუბიზნესს ვერ ,,გააკეთებ”. მე ვწერ და შოუბიზნესის ხალხი ცდილობს, მოირგოს… ეს ფუსფუსი მათი თემაა. ჩემთვის შოუბიზნესი იცით, რა არის? _ ქუჩაში რომ უცხო ადამიანები მაჩერებენ და უდიდეს სიყვარულს გამოხატავენ. მეტი არაფერი მინდა.
_ ამ სიყვარულით ვერ იცხოვრებთ, ხომ ასეა?
_ ვერ იცხოვრებ, მაგრამ ღმერთმა მარგუნა ეს თითები, ეს ჭკუა, გონება… აფრიკაში ქვაზე რომ დამსვა, იქ ვიშოვი ჩემსას, რაც მჭირდება… არასოდეს მიფიქრია იმაზე, ფული ვიშოვო. გავცემ, მიბრუნდება, არ მაქვს, ხვალ მოვა.. არაა პრობლემა.
_ ყველაფერი ასე მარტივია?
_ ჩემთვის ასეა… იწამე, ილოცე, მოუსმინე უწმინდესს, გაიაზრე და აუცილებლად დაგხვდება წინ… არ მშია, არ მწყურია, ჩემი მაქვს…
_ სამთავრობო კონცერტებსა და მასთან დაკავშირებულ დიდ გარჩევებში ამიტომ არ მონაწილეობთ?
_ დიახ, არ არ ვარ იქ. ჩემი ეშინიათ… იმიტომაც მქვია სპილო, მოურიდებლად ვამბობ სათქმელს. პირში მთქმელი ვარ და ჩემნაირი პროფესიონალები მასეთი ტიპის შოუებზე არ სჭირდებათ. ილაპარაკონ, მე მოვუსმენ და ანალიზს გავაკეთებ _ კარგია, რომ არ მეძახიან, როგორც მათთვის, ისე _ ჩემთვის.
_ ანუ ე.წ. შავ სიაში ხართ… ეს საკითხი დღემდე აქტუალურია?
_ ყოველთვის არსებობდა ,,შავი სია”. ერთი პერიოდი მეც ვიყავი, მერე კი… იმიტომ არ მაქვს თმა, რომ თავით გავიტანე ბევრი რამ… ,,შავი სია” იყო, არის და იქნება. ჩვეულებრივი თემაა _ ნებისმიერი ტელეარხი აპიარებს თავის ხალხს. რადიო და ტელევიზია კონკურენციას შეგნებულად არ ქმნიან. აწვდიან ერთი და იგივე უხარისხო პროდუქტს, შედეგად თაობა იზრდება უგემოვნებაზე… იმ რეპერტუარით იკვებება, რომელსაც მომავალი არ აქვს. მერე, იძულებულები ხდებიან, ისინი მიიყვანონ, ვისაც ყველაფერ ამის გადარჩენა შეუძლია და არაერთხელ გადაგვირჩენია კიდეც… ახლაც იგივე მომენტია და ძალიან მალე დამიძახებენ მეც და ჩემნაირებსაც, ჩვენ კი ისევ ჩვენი კეთილი წესით დავეხმარებით, მაგრამ სამწუხაროდ, ეს დახმარება მათგან არდანახულია და მერე ისევ ვიბლოკებით ერთადერთი მიზეზით _ ჩვენი შემოქმედება იმდენად წინაა, რომ არც უნდათ და ვერც უნდათ. ეს აქსიომაა!
_ კომპოზიტორი ხართ?
_ არა, კომპოზიტორი ვიცი ბეთჰოვენი, რახმანინოვი, ჯიმი ჰენდრიქსი… ესენი არიან კომპოზიტორები, ჩვენ კი მუსიკოსები ვართ. პროფესიონალების შიში და მათი დაბლოკვის სურვილი _ ესაა ამ სტატუსის გაუბრალოების მიზეზი, რათა ,,მათ” ხელი არ შეეშალოთ, დღეს რაც შეიძლება მეტი იშოვონ, ჩვენ კი დღევანდელზე არ ვფიქრობთ, უფრო მნიშვნელოვანია, რას ტოვებ… ამიტომ არასოდეს ვუღალატებ ჩემ მსმენელს, ყოველთვის ვიქნები ფორმაში და ვიცი, ამ მიდგომით გადავარჩენთ მომავალ თაობებს.
_ მოგილოცოთ ვიზალიბერალიზაცია?
_ …ვიზალიბერალიზაცია იწყება შენი სადარბაზოდან, შენი ეზოდან, სიგარეტის ნამწვს აივნიდან რომ არ გადააგდებ, მანქანიდან რომ არ გადააფურთხებ და თავმოყვარეობას დაიბრუნებ.. სირცხვილია, დღეს ამაზე ვილაპარაკოთ… დღევანდელი ქართველები ევროპაში, ვფიქრობ, ცოტა ნაადრევია იმიტომ, რომ ჯერ უნდა ისწავლონ, რომ არსებობს წყალი, საპონი, შამპუნი.. ხშირად უნდა დაიბანონ, რათა საკუთარი არომატი, თუ თავად არ აწუხებთ, სხვისთვისაც არ იყოს შემაწუხებელი. ვიზალიბერალიზაცია ცოტა მატრაკვეცული თემაა. გულწრფელად ვულოცავ ჩემ ხალხს და მიხარია, მაგრამ უფრო გამიხარდება, ფრანკფურტში ჩასულს მაღაზიის მინაზე ქართულად რომ არ ეწერება _ არ მოიპარო!
_ თუმცა, მაინც კარგია, უვიზო მიმოსვლა ევროპასთან… იქ ჩასულ ხელოვანებს, მოღალატის იარლიყს მაინც არ მოგაკრავენ, როგორც ეს რუსეთში ვიზიტებისას ხდება ხოლმე.
_ ჩემთვის არაფერი შეცვლილა და ევროპაში აქამდეც უპრობლემოდ მივდიოდი… მგონი, ყველაზე დიდი პოლიტიკოსები ვართ ჩვენ _ მუსიკოსები… ზუსტად იქ უნდა გაგვიშვან, სადაც მტერია, რათა შემოქმედებით გავაჯანჯღაროთ. ვის ეომები _ ვეშაპს? არსებობს დიპლომატია, გონება, ჭკუა. რატომ უნდა გვაჯობონ სხვა ერებმა ამაში?
_ უბრალოდ, ყველაფერს თავი რომ დავანებოთ, 2008 წელი არცთუ შორეული წარსულია და ამას გარდა, გუშინ ცხრა აპრილის ტრაგედიის მორიგი წლისთავი იყო…
_ უნდა გქონდეს გონება, რომ არ წამოეგო და არ მიიღო ის, რაც 2008-ში მოხდა… ან ბათუმში ახლახან განვითარებული მოვლენები რას ნიშნავდა? _ უნდათ, იგივე ტალღა ააგორონ, რაც წლების წინ აფხაზეთში და ყველაფერი იმისთვის კეთდება, აჭარაც ,,გააფხაზდეს”. რაც იქ მოხდა, იმის წინაპირობაა, აჭარელი ,,ჯიგრობა” მტრად აქციო შენი დეგენერატობითა და შენი უტვინობით, არა გონებით, პროფესიონალი დილეტანტიზმით… და მხოლოდ იმისთვის, რომ დაკარგე ძალაუფლება და ყველაფერზე მიდიხარ მის დასაბრუნებლად? რად უნდა ამას ამდენი მსჯელობა, თვითონაც კარგად იციან _ ესაა სწორედ ყველაზე დიდი შოუბიზნესი _ პური და სანახაობა!
რაც შეეხება 9 აპრილს… ასე მგონია, დღემდე ყოველი დღე 9 აპრილია, თუმცა მაინც მჯერა, რომ ოდესმე ერთად დადგება ერი… და კიდევ _ ვერ ვიტან ამ კითხვას _ გვეშველება რამე?
_ იმიტომ, რომ პასუხი იცით?
_ ყველაფერ ამის რეცეპტი, იცით, რა არის? სულ არ მაინტერესებს, ვინ რა თქვა და გააკეთა.. ყველა ადამიანმა პასუხი რომ აგოს თავის ქმედებაზე და გააკეთოს ის, რაც თვითონ იცის, გვეშველება… ისე, თავმოყვარეობასაც თუ დავიბრუნებთ, ძალიან მაგარი იქნება. უწმინდესსაც უნდა მოვუსმინოთ, ბედნიერო ერო _ გადარჩენა იქაა.