ოდირის დასკვნაში წერია, რომ შერეული საარჩევნო სისტემა, რომელიც ჩვენს ქვეყანას აქვს, სამართლიანი საარჩევნო სისტემაა და ოპოზიციის მტკიცება, რომ ეს უსამართლო სისტემაა, სრულიად მოკლებულია რეალობას, – ამის შესახებ მედიაჰოლდინგ „კვირას“ პრესკლუბში „სამოქალაქო საზოგადოებისა და დემოკრატიის განვითარების ცენტრის“ ხელმძღვანელმა, ლადო ბოჟაძემ განაცხადა.
ლადო ბოჟაძე ეუთოს დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებების (ODIHR) ოფისის მიერ მომზადებულ დასკვნას გამოეხმაურა, რომელიც საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის შესახებ ოპოზიციის მიერ მომზადებულ ცვლილებათა პაკეტს ეხება.
„ოდირის დასკვნაში წერია, რომ შერეული საარჩევნო სისტემა, რომელიც აქვს ჩვენს ქვეყანას, სამართლიანი საარჩევნო სისტემაა და ოპოზიციის მტკიცება, რომ ეს უსამართლო სისტემაა, სრულიად მოკლებულია რეალობას. მეორე და ძალიან მნიშვნელოვანი – ამ შერეული სისტემით თუ ჩატარდება ქვეყანაში არჩევნები, ის ყველა შემთხვევაში იქნება ლეგიტიმური და აქაც ოპოზiციის საუბარი და სცენარი, რომ არჩევნების შემდეგ ისაუბრონ არჩვნების არალეგიტიმურობაზე, ასევე იქნება რეალობას მოკლებული, იმიტომ, რომ ამაზე ოდირმა გუშინწინ გასცა პასუხი, რომლის თანახმადაც, სისტემა არის სამართლიანი და ლეგიტიმური.
რაც შეეხება კონსტიტუციურობასთან დაკავშირებულ საკითხს, აქ ცალსახად წერია, რომ ასეთ საკითხებზე გადაწყვეტილება უნდა მიიღოს სასამართლომ. ჩვენს შემთხვევაში საქართველოს საკონსტიტუციო სასამრთლომ . თუმცა, თუ კანონი არ იქნა მიღებული თავად საკონსტიტუციო სასამართლო ამ საკითხზე ვერ იმსჯელებს.
რა საკითხთან მიმართებაშია ყველაზე დიდი დავა ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის: რა შემთხვევაში შეიძლება იყოს კონსტიტუციური, ან არაკონსტიტუციური ოპოზიციის მიერ წარმოდგენილი წინადადება. კონსტიტუციაში პირდაპირ გვიწერია, რომ 77 წევრს ვირჩევთ პროპორციული საარჩევნო სისტემით და 73 მანდატი ნაწილდება მაჟორიტარული არჩევნების შედეგებიდან გამომდინარე. თუმცა, ოპოზიციის მიერ წარდგენლი, ე.წ. უსუფაშვილი-ვაშაძის ვარიანტი გვთავაზობს, მიუხედავად იმისა, შენ რამდენ პროცენტს აიღებ და რამდენი მანდატი გეკუთვნის 77 მანდატიდან, მანდატები განაწილდება არა პროპორციული არჩევნების შედეგების მიხედვით, არამედ იმის მიხედვით, რამდენ მაჟორიტარს გაიყვან მაჟორიტარული პრინციპით, რომ დაბალანსდეს მანდატების რაოდენობა და აქ არის სწორედ ყველაზე მნიშვნელოვანი დავა კონსტიტუციონალისტებს, ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის. ამიტომ, ასეთ არაერთგაროვან დავაში, რა თქმა უნდა, ოდირი არ და ვერ შევიდოდა, ეს არ არის მათი მანდატი. თუმცა, ოდირი, მიუხედავად ამისა, მაინც შევიდა შინაარსობრივ განხილვაში და გარკვეული რეკომენდაციები ამ კანონპროექტის ავტორებსაც მისცა. ყველაზე მთავარი, რაც ამას უკავშირდება, მრავალმანდატიან ოლქებში მანდატების თანაბრად განაწილების პრინციპია. იცით, ოპოზიციამ 6, 7 და 8 -მანდატიანი ოლქები შესთავაზა და ეს არ არის სამართლიანი პრინციპი, მანდატები თანაბარი უნდა იყოს ოლქების მიხედვით, თანაბარი უნდა იყოს ამომრჩეველთა რაოდენობა ოლქების მიხედვით, საზღვრების დადგენის პრინციპი უნდა იყოს ღია. ყველაზე მნიშვნელოვანი – ოპოზიცია დაობს, რომ აღნიშნული საარჩევნო სისტემით მოქალაქეებს ხელისუფლება ართმევს არჩევანის უფლებას, არადა პირიქით, წარმოდგენილი კანონპროექტი ართმევს მოქალაქეებს არჩევანის უფლებას, რადგან კანონპროექტში წერია, რომ თუ საქართველოს მოქალაქე ხმას მისცემს მაჟორიტარულ ნაწილში დამოუკიდებელ კანდიდატს, ეს დამოუკდებელი კანდიდატი გაიმარჯვებს და შევა პარლამენტში, მისი მეორე ბიულეტენი, სადაც შემოხაზავს ნებისმიერ სხვა პოლიტიკურ პარტიას, გაუქმდება.
ოპოზიციის მიერ გუშინ გაკეთებული განცხადებებიდან ჩანს, რომ მათ ყველაზე კარგად წაიკითხეს ოდირის დასკვნა. ვგულისმობ რას- გუშინვე დაიწყეს საუბარი, რომ 73 მაჟორიტარული ოლქისთვის ისინი ერთიანად მოემზადებიან და განაცხადეს, რომ წინააღმდეგნი არიან 100/50-ზე სისტემის. სავარაუდოდ, ყველა დაიწყებს მზადებას 77 /73 -ზე სისტემით არჩევნების ჩატარებისთვის“, – განაცხადა ბოჟაძემ.
ცნობისთვის, საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის ცვლილების პროექტთან დაკავშირებით ეუთო-ს დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებების ოფისის (ოდირი) დასკვნა გამოქვეყნდა.
დასკვნაში წერია, რომ საარჩევნო სისტემის არჩევა არის სახელმწიფოს სუვერენული გადაწყვეტილება, ორივე პრინციპი, მაჟორიტარულიც და პროპორციულიც, ასევე მათი კომბინაციით მიღებული შერეული სისტემა არის ლეგიტიმური არჩევანი.
ამასთან, როგორც დასკვნაშია აღნიშნული, საერთაშორისო პრაქტიკის რეკომენდაციით, საარჩევნო კანონმდებლობის საკვანძო ასპექტები არ უნდა ექვემდებარებოდეს ცვლილებას, როდესაც არჩევნებამდე ერთ წელზე ნაკლებია დარჩენილი.
ეუთო-ს დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებათა ოფისის დოკუმენტში ნათქვამია, რომ კანონმდებლობის კონსტიტუციურობასთან დაკავშირებით საბოლოო გადაწყვეტილების მიღება ეროვნულ სასამართლოებზეა დამოკიდებული.