“2020 წლის განმავლობაში აფხაზეთმა დაახლოებით იმდენივე ელექტროენერგია მოიხმარა, რამდენიც 1,5-მილიონიანმა თბილისმა. ეს ფაქტი საბოლოოდ შესაძლოა იმის საფუძველი გახდეს, რომ აფხაზეთთან დაკავშირებით ენერგეტიკული პოლიტიკა შეიცვალოს. ენერგეტიკოსები აცხადებენ, რომ ეს საკითხი “ენგურჰესის” რეაბილიტაციი შემდეგ აუცილებლად დადგება დღის წესრიგში, რადგან აფხაზეთის ენერგომოხმარება საქართველოს ძალიან ძვირი უჯდება და ასე ვერ გაგრძელდება. მით უმეტეს, ცნობილია, რომ ქართული მხარის მიერ მიწოდებული დენის უდიდესი ნაწილი კრიპტოვალუტის გამომუშავებას ხმარდება”, – წერს გაზეთი “რეზონანსი” სტატიაში, სათაურით აფხაზეთი დენის მოხმარებით თბილისს დაეწია და მალე გადაასწრებს / “საფასური უნდა გადაიხადონ, არადა რადიკალურ ნაბიჯზეც არ უნდა დავიხიოთ უკან, თუნდაც ამისთვის “ენგურჰესის” დაკეტვა გახდეს საჭირო”.
“ესკო-ს მიერ გამოქვეყნებული ელექტროენერგიის ბალანსიდან ირკვევა, რომ აფხაზეთის მიერ საქართველოდან მიღებული უფასო ელექტროენერგია 2020 წელს 24%-ით გაიზარდა და 2.55 მილიარდი კილოვატ საათი შეადგინა. შედარებისთვის თბილისის ენერგოგამანაწილებლის, “თელასის” მიერ მიღებული ელექტროენერგიის მოცულობა 2.63 მილიარდი კილოვატ საათი იყო. აფხაზეთისთვის მიწოდებული ელექტროენერგიის საბაზრო ღირებულება დაახლოებით 102 მილიონი დოლარია (ერთი კილოვატი 4 ცენტი). აფხაზეთში ელექტროენერგიის მოხმარების ზრდა რეგიონში კრიპტოვალუტების მოპოვებას უკავშირდება. ოკუპირებული რეგიონის ე.წ. მთავრობამ ტერიტორიაზე მაინინგისთვის განკუთვნილი ბლოკების შეტანა აკრძალა, თუმცა მონიტორინგს ვერაფრით ახორციელებს. მთელი მასშტაბით, მიერ მოხმარებული ელექტროენერგიის მაჩვენებელი 2020 წელს 12.157 მლრდ კვტ/სთ-ს შეადგენდა. აქედან სადისტრიბუციო კომპანიებზე მიწოდება 9,658 მლრდ კვტ/სთ-ია. “ენერგო პრო ჯორჯიამ” აღნიშნულ პერიოდში 4,516 მლრდ კვტ/სთ მოიხმარა, დანარჩენი – “თელასმა” და აფხაზეთმა, რაც ძალიან დიდი მაჩვენებელია”, – აღნიშნავს გამოცემა.
“ფაქტია, რომ ეს არ არის უბრალოდ სტატისტიკა, რეალურად მთელი ელექტროსისტემის სტაბილურობას საფრთხე ექმნება. როგორც “რეზონანსთან” ენერგეტიკოსმა დავით მირცხულავამ განაცხადა, აუცილებელია “ენგურჰესის” მიერ გამომუშავებული ელექტროენერგიაზე თავდაპირველი შეთანხმება (40/60-ზე განაწილების პრინციპით) ძალაში დარჩეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, რადიკალური ნაბიჯი უნდა გადაიდგას, თუნდაც ქვეყანას ამისთვის “ენგურჰესის” დაკეტვა დასჭირდეს. “დიდი ხანია აფხაზეთის ელექტროენერგიის მოხმარება არანორმალურად მატულობს, რაც საქართველოს ელექტროსისტემისთვის დიდ საფრთხეა. წარმოუდგენელია, რომ აფხაზეთში 1 სულზე მოხმარება ბევრად მეტია, ვიდრე თბილისში. ეს გამოწვეულია იმით, რომ ოკუპირებულ რეგიონში ციფრული ვალუტის მოპოვების პროცესი არის უკონტროლო. დენის გადასახადს თითქმის არ იხდიან და აქედან გამომდინარე, მოხმარების მოთოკვა ვერ ხერხდება”, – ამბობს მირცხულავა, რომლის განმარტებით, “ახლა თვითონ ყიდულობენ დენს, რომელსაც მოიხმარენ და მოუწევთ შესყიდული ელექტროენერგიის საფასურის გადახდა, თუმცა როგორც კი “ენგურჰესის” რეაბილიტაცია დასრულდება, აუცილებელლად უნდა დაიწყოს მოლაპარაკება აფხაზურ მხარესთან, რათა დაიცვან შეთანხმება 40/60-ის პრინციპით”, – განაგრძობს გამოცემა.
“წინააღმდეგ შემთხვევაში, ქვეყანა ფორსმაჟორულ სიტუაციაში ჩადგება და ენგურჰესის გარეშე ცხოვრება მოუწევს. თუ საჭირო გახდა, რადიკალურ ნაბიჯზეც უნდა წავიდეთ და ამით დავაფიქროთ აფხაზური მხარე, რომ აუცილებელია კონტროლი და აღრიცხვიანობა. ენგურჰესმაც უნდა მიიღოს გასამრჯელო, ასე ვერ გაგრძელდება მუდმივად”, – დაასკვნის დავით მირცხულავა. როგორც ცნობილია, ოკუპირებული რეგიონის ე.წ. მთავრობამ ტერიტორიაზე კრიპტოვალუტების მაინინგისთვის განკუთვნილი ბლოკების შეტანა აკრძალა, თუმცა აკრძალვის მონიტორინგს ვერ ახორციელებს. ახლა საუბარია კანონის გამკაცრებასა და სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობის შემოღებაზე. აფხაზეთთან დაკავშირებით ენერგოპოლიტიკის შეცვლის აუცილებლობაზე ისაუბრა “რეზონანსთან” ენერგეტიკოსმა გია არაბიძემაც. განიხილება რამდენიმე ვარიანტი, მათ შორის, გამრიცხველიანების სისტემის შემოღება აფხაზეთში, რაზეც აფხაზური მხარისთვის ცნობილია, თუმცა მხედველობაში არ მიიღეს”, – დასძენს გამოცემა.
“მთავარი და მნიშვნელოვანი ფაქტორი მაინინგია, თორემ დიდი ეკონომიკა და მრეწველობა არც 2020 წელს, არც 2019 წელს არ დაქოქილა აფხაზეთში. ეს არის გამრიცხველიანების უქონლობა და გადასახადების გადაუხდელობა. წლებია, ჩვენ ამ პრობლემის მიგვარებაზე ვმუშაობთ. აქამდე ვითმენდით, მაგრამ უკვე მთელი დარგის სტაბილურობა დიდ რისკშია, ამიტომ, პირველ რიგში, გამრიცხველიანების მოწესრიგება უნდა მოხდეს. სანამ ეს არ გაკეთდება, მუდმივად იქნება პრობლემა. ჯერ კიდევ წლების წინ გვქონდა შეთავაზება, რომ გამრიცხველიანების საკითხს ჩვენი ხარჯით მოვაგვარებდით, ხოლო თუ 40%-ს ვერ აითვისებდნენ, დარჩენილი ნაწილი გაგვეყიდა და ფული თავად მიეღოთ, მაგრამ აქედან არაფერი გამოვიდა. განიხილებოდა ვარიანტიც, რომ არა წლიურ ჭრილში, არამედ ყოველთვიურად მიგვეწოდებინა გამომუშავებული დენის 40%, არც ამაზე წამოვიდნენ. გამოსავალი ვერ მოვძებნეთ, ახლა სხვა ვარიანტი აღარ გვაქვს, მკაცრი პოზიცია უნდა დავიჭიროთ და შევცვალოთ მიდგომა, სხვა შემთხვევაში, ქვეყანა დაზარალდება”, – ამბობს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას გია არაბიძე.