“დაძაბულობა მეორე ტურს ახლდა, რაც მოსალოდნელიც იყო – იყო მოლოდინი, რომ “ნაცმოძრაობა” შეეცდებოდა პროცესების პროვოცირებას, “ქართული ოცნება” კი მობილიზებული იყო, ამის საშუალება არ მიეცა. შეიძლება ითქვას, მმართველმა ძალამ მიზნად დაისახა, რომ არც ერთი მანდატი არ აღმოჩენილიყო მეორე ტურის შედეგად “ნაციონალური მოძრაობის” ხელში…
მე, შესაძლოა, არც გამოვრიცხო, რომ გარკვეული დარღვევები, განსაკუთრებით რეგიონებში, ხდებოდა, რადგან ჩვენ ნამდვილად არა ვართ იდეალური დემოკრატიის ქვეყანა, მაგრამ ამას როდესაც “ნაციონალური მოძრაობისგან” ისმენ, გეკარგება ამ ყველაფრის კრიტიკულად გააზრების სურვილი, რადგან სწორედ მათი ხელისუფლებაში ყოფნის დროს ხდებოდა უპრეცედენტო დარღვევები. ეგენი არიან კარუსელების სპეციალისტები… აცხადებს ექსპერტი ვალერიან გორგილაძე გაზეთ“კვირის პალიტრისთვის” მიცემულ ინტერვიუში, სათაურით “სასაცილოა “კარუსელების” სპეციალისტები დარღვევებზე რომ ლაპარაკობენ” / იმედია, კრემლსა და თეთრი სახლის ახალ ადმინისტრაციას შორის მომავალ მოლაპარაკებებში საქართველო არ დახურდავდება”.
“მნიშვნელოვანია, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციები, რომლებმაც ასევე დააფიქსირეს დარღვევები, ამბობენ, რომ მათი ხასიათი და მასშტაბი ისეთი არ ყოფილა, რომ ამან შედეგზე გავლენა მოახდინოს. ჩემი აზრით, ძალიან ნორმალური იყო ამომრჩევლის აქტივობაც, 37% ხშირ შემთხვევაში პირველი ტურისთვისაც კი დამაკმაყოფილებელია ხოლმე, ზოგადად კი ცნობილია, რომ მეორე ტურში აქტივობა იკლებს, თუნდაც იმიტომ, რომ დამარცხებული პარტიების მხარდამჭერები აღარ მიდიან არჩევნებზე…
რაც შეეხება ყბადაღებულ საკონსტიტუციო უმრავლესობას. ჩემი აზრით, საფრთხე იმისა, რომ “ქართულ ოცნებას” ავტორიტარიზმისკენ წაუცდება ხელი, აბსოლუტურად უსაფუძვლოა. საქმე ისაა, რომ “ქართული ოცნების” უმრავლესობა მრავალფეროვანია, იქ არის სხვადასხვა ჯგუფი, რომელთაც ბევრ საკითხზე განსხვავებული ხედვა აქვთ. ვფიქრობ, მოახერხებენ პროცესების დაბალანსებულად წარმართვას და სწორედ იმ საკონსტიტუციო ცვლილებების მიღებას, რაც აუცილებელია ქვეყნისთვის. საკონსტიტუციო უმრავლესობა საფრთხის შემცველი იქნებოდა “ნაციონალური მოძრაობის” ხელში, რომელმაც საკუთარი ვიწრო ინტერესების მიხედვით ჭრა და კერა ქვეყნის ძირითადი კანონი. დღეს ჩვენი კონსტიტუცია ისეა დამახინჯებული, ერთი-ორი ცვლილების შეტანა კი არა, მისი ძირეული შეცვლაა საჭირო. უკეთესი იქნება, თუ სრულიად ახალი რედაქციით შემუშავდება კონსტიტუცია“, – აღნიშნავს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას ვალერიან გორგილაძე.
“დიდი შეუსაბამობაა პრეზიდენტის უკიდურესად შეზღუდულ უფლებებსა და მის დიდ ლეგიტიმაციას შორის. ის დღეს ლამის ყველაზე ლეგიტიმურად არჩეული პირია, თუმცა არ გააჩნია ის უფლება-მოვალეობები, რაც ლეგიტიმაციის ადეკვატური იქნებოდა. ასევე შეუსაბამოა ის ხარჯიც, რაც ქვეყანას მისი შენახვა უჯდება. თავად მართვის ის მოდელი, რომელსაც კონსტიტუცია ითვალისწინებს, შესაცვლელია. თავის დროზე ის სააკაშვილმა პირად ინტერესებს მოარგო. საპარლამენტო რესპუბლიკის მოდელი ითვალისწინებს იმას, რომ მთავრობას და პრეზიდენტს პარლამენტი ირჩევდეს. ამ ტიპის სისტემებში პრეზიდენტი თამაშობს ნომინალურ როლს და იმ ევროპულ ქვეყნებში, სადაც საპარლამენტო მმართველობაა, პრეზიდენტს პარლამენტი ირჩევს. ჩვენთან კი სრული გაურკვევლობაა, ამიტომაც ეს შეუსაბამობა უნდა გასწორდეს”, – განაგრძობს რესპონდენტი.
“რაც შეეხება პარლამენტის გადმოტანას თბილისში, მეც მიმაჩნია, რომ ეს ცვლილება მისაღებია. თბილისი არის პოლიტიკური ცენტრი, სადაც მთავარი პოლიტიკური პროცესები მიმდინარეობს და თავის დროზე პარლამენტის ქუთაისში გადატანას დეცენტრალიზაციასთან არანაირი კავშირი არ ჰქონია. დეცენტრალიზაცია გულისხმობს თვითმმართველობის განვითარებას, სწორედ მის დეცენტრალიზაციას და არა პოლიტიკური მიზნით მიღებულ ერთჯერად გადაწყვეტილებებს, რაც ვერაფერს ცვლის ზოგად ვითარებაში. თუ მიიღებენ, ორივე გადაწყვეტილებას მივესალმები. თუმცა მიმაჩნია, რომ ერთიც და მეორეც ნაკლებად მნიშვნელოვანია იმასთან შედარებით, რომ ქვეყანაში აუცილებელია თვისებრივად ახალი კანონის მიღება, რომელიც უპასუხებს იმ თანამედროვე გამოწვევებს, რაც ქვეყნის წინაშე დგას. ამ თვალსაზრისით საკონსტიტუციო უმრავლესობა საჭიროც კი არის”, – მიიჩნევს ექსპერტი.
“ნაციონალურ მოძრაობაში” ნამდვილად იქნება რღვევა. პარტიაში მწიფდება კონფლიქტი ე. წ. ორთოდოქს-რადიკალებსა და პროგრესისტებს შორის. ერთი მხრივ, ესენი არიან წევრები, რომლებიც სააკაშვილს წარმოადგენენ, მეორე მხრივ კი, არის ბოკერიას ჯგუფი. ჯერჯერობით, პირობითია ამ ჯგუფების კონფიგურაცია და ისე ჩანს, რომ სააკაშვილის მომხრეები უმცირესობაში არიან. მოკლედ, არაერთი სიმპტომი ჩანს უკვე, რაც გვაფიქრებინებს, რომ ამ პარტიაში რღვევა გარდაუვალია. რაც შეეხება “ქართულ ოცნებასა” და მის მომავალ საპარლამენტო უმრავლესობას, აქ მთლად რღვევა, ალბათ, არ მოხდება, მაგრამ ისიც ცხადია, რომ რაც უფრო დიდია უმრავლესობა, მით ძნელია მისი კონსოლიდაცია საერთო მიზნების ირგვლივ. გამიჭირდება ვთქვა, რომ ამ უმრავლესობას რაიმე დაემუქრება უახლოესი 2 წლის განმავლობაში. ვფიქრობ, ის მოახერხებს მთავარი სტრატეგიული ამოცანების შესრულებას, თუმცა შიდა დაპირისპირებისა და უკმაყოფილების ცალკეული შემთხვევა, ალბათ, იქნება. არ გამოვრიცხავ, რომ “ქართული ოცნების” უმრავლესობაში ჩამოყალიბდეს ფრაქციები, რომელთაც განსხვავებული ხედვები ექნებათ მიმდინარე თუ მომავლის პროცესებზე”, – დაასკვნის ვალერიან გორგილაძე.
“ვფიქრობ, თვალსაჩინოდ გამოჩნდა, რომ ივანიშვილი არ მონაწილეობდა `ქართული ოცნების” სიის ფორმირებაში, ერთი-ორის გარდა, პრაქტიკულად, არ ჰყავდა საკუთარი კანდიდატურები მაჟორიტარულ ოლქებში. ვხედავთ იმასაც, რომ ის ყოველდღიურად არ მონაწილეობს ქვეყნის მართვაში და დარწმუნებული ვარ, არც მთავრობის ფორმირებაში ჩაერევა. მიუხედავად ამისა, ივანიშვილის გავლენა რომ დიდია “ქართულ ოცნებაზე”, ესეც ცხადია და ეს არც არის გასაკვირი. ამხელა მორალური, პოლიტიკური, ფინანსური კაპიტალის პატრონს, რომელიც მმართველი პარტიის დამფუძნებელია, შეუძლებელია, არ ჰქონდეს გავლენა პოლიტიკურ პროცესებზე. ასე რომ, ამ საკითხზე გაუთავებელი ლაპარაკი აბსოლუტურად უსარგებლო მგონია. ქვეყნის პოლიტიკურ ცხოვრებაში არაფორმალური მონაწილეობის ნიშნებს მე უფრო სააკაშვილის მოქმედებაში ვხედავ. ადამიანი, რომელიც უცხო ქვეყნის მოქალაქეა, მეტიც – არის სხვა სახელმწიფოს მაღალჩინოსანი, ყოველდღიურად ერევა საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებაში და არა მხოლოდ ერევა, არამედ პროცესების მართვასაც კი ცდილობს. ჩემი აზრით, ეს უფრო საგანგაშოა, ვიდრე ივანიშვილის გავლენა”.
“ბოლო პერიოდში ვაკვირდებით დასავლეთსა და რუსეთს შორის დაპირისპირების პერმანენტულ ზრდას. ეს არის ფრონტალური დაპირისპირება და ბევრ რეგიონსა და საკითხს მოიცავს. ნატომ უკვე გააძლიერა სამხედრო დაჯგუფებები ბალტიისპირეთში, ახლა ჯერი შავი ზღვის აუზზეა. როდესაც სამხედრო ძალების გაზრდაზეა ლაპარაკი, უდავოდ იგულისხმება ამ აუზის ის სამი ქვეყანაც, რომლებიც უკვე ნატოს წევრები არიან და ძნელად წარმოსადგენია, ეს რამენაირად შეეხოს საქართველოს ან უკრაინას, რადგან ეს იქნება რუსეთის აშკარა პროვოცირება, თუმცა, ბუნებრივია, ზოგადი პროცესი აუცილებლად მოახდენს ჩვენზე გავლენას. ორი ზესახელმწიფოს დაპირისპირება როგორ გაგრძელდება, ეს მნიშვნელოვნად დამოკიდებულია იმაზე, 8 ნოემბერს აშშ-ის მოსახლეობა ვის აირჩევს პრეზიდენტად. ვფიქრობ, თეთრი სახლის ახალი ადმინისტრაცია შეეცდება კრემლთან მოლაპარაკებას და ახალი შეთანხმების მიღწევას. იმედია, კრემლსა და თეთრი სახლის ახალ ადმინისტრაციას შორის მომავალ მოლაპარაკებებში საქართველო არ დახურდავდება“, – დასძენს ვალერიან გორგილაძე.