“ლევან მურუსიძის გასამართლება რომ დაიწყოს სანდრო გირგვლიანის საქმეზე, კანონიერად, წერტილ მძიმეში ვერავინ ვერავითარ ვერაფერს დაამტკიცებს. მიღებული იყო ის გადაწყვეტილება, რომელსაც ითვალისწინებდა კანონი” – აცხადებს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მდივანი, სააპელაციო სასამართლოს მოსამართლე ლევან მურუსიძე “აიპრესთან” საუბრისას.
მურუსიძის განცხადებით, სანდრო გირგვლიანის საქმეზე უზენაესი სასამართლოსგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება შეუძლებელი იყო.
“გირგვლიანის საქმესთან დაკავშირებით, გულწრფელად, დარწმუნებული ვარ, რომ უზენაეს სასამართლოს არ შეეძლო მიეღო სხვა გადაწყვეტილება. სხვანაირი გადაწყვეტილების მიღება მაგ საქმეზე იყო შეუძლებელი. ამიტომაც, ყველა იმ არასამთავრობო ორგანიზაციას, რომლებიც ჩემი კრიტიკით არიან დაკავებულები, მოვუწოდებ მაშინდელი კანონმდებლობის მიხედვით, დაწერონ თავიანთი ვერსია სანდრო გირგვლიანის საქმის გადაწყვეტილების და მე მზად ვარ მათთან ნებისმიერ ფორმატში განვიხილო ის.
ბატონო ლევან, თქვენც და მთელმა ქვეყანამაც იცოდა, რომ ეს იყო საზარელი მკვლელობა. როცა უყურებდით პროკურატურის ქმედებებს, მათ დამოკიდებულებას, შინაგანი განცდები არ გქონდათ, რომ ყველაფერი ისე არ მიდიოდა ამ საქმეზე?
კი, მქონდა. ვთქვათ, მაქვს შინაგანი განცდა, რომ ყველაფერი ისე არ არის. მე იმაზეც მქონდა შინაგანი განცდა რვა წლის ბავშვს რომ დაახრჩობ. წარმოგიდგენიათ, ადამიანმა ფულის გამო რვა წლის ბავშვი დაახრჩო. არ მაქვს შინაგანი განცდა? მე შეიძლება, ვფიქრობ, რომ ის ადამიანი სიცოცხლის ღირსი არ არის. მაქვს შინაგანი განცდა, მაქვს პროტესტის გრძნობა, მაგრამ რატომ ვაკლებ 5 წელს?
მაქვს ეს განცდა, მაგრამ ალტერნატივა რა გამეკეთებინა? პროტესტის ნიშნად გაიხადე მანტია და წადი პოლიტიკაში? თუ რა? ჩემს მაგივრად მეორე მურუსიძე მოვა და რა მნიშვნელობა აქვს. ანუ, რა გამეკეთებინა?
ვთქვათ, მაქვს პროტესტის გრძნობა, არ აქვს მას მკვლელობის მუხლი წაყენებული, მე რა გამეკეთებინა, აი, რა მეთქვა. წადი მკვლელობის მუხლი წაუყენე, გამემართლებინა? საერთოდ ციხიდან გამომეშვა? თუ, რა გამეკეთებინა. მაშინ ალტერნატივა უნდა დავსახოთ, იმ დროს, როდესაც სამი მოსამართლე ვიხილავდით ამ საქმეს უზენაეს სასამართლოში და ორი ინსტანციის მოვლილი იყო და ყველაფერი, რა გაგვეკეთებინა? პროტესტის ნიშნად გამეხადა მანტია და წავსულიყავი ოპოზიციაში?
როგორ ფიქრობთ, გირგვლიანის მკვლელები გამოსაშვები იყვნენ ციხიდან?
და უზენაესი სასამართლოს როლი რა იყოს ამაში?
მე თქვენი აზრი მაინტერესებს, დასაკლები იყო ის 6 თვე, იმსახურებდნენ სასჯელის შემსუბუქებას?
გეტყვით, რატომ იყო დასაკლები. მაგალითად, მქონია საქმე რომ ანგარების მოტივით დედა და შვილი მოკლეს, კიდე მქონია განსაკუთრებული სისასტიკით ჩადენილი მკვლელობის საქმეები, რომლისთვისაც დამიკლია 5 წელიც კი. იმიტომ არ ვამბობ, რომ მორალურად ან ვეთანხმებოდი, ან არა. ის იყო კანონიერი მოქმედება.
კანონში შევიდა ცვლილება და ითქვა, სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა ნივთის დაზიანებაზე ხდება იმ შემთხვევაში, თუ დაზიანებული ნივთის ღირებულება აღემატება 150 ლარს. თუ არ აღემატება დაზიანებული ტანსაცმლის ღირებულება 150 ლარს, მის მიმართ არ შეიძლება სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა რომ დადგეს. ე.ი, თუ დაზიანებული ტანსაცმელი არ აღემატებოდა 150 ლარს მასზე ჰქონდა პირველ და მეორე ინსტანციას ერთი წლით თავისუფლების აღკვეთა და შესაბამისად გამოყენებული ჰქონდა შეკრების პრინციპი.
კანონში შევიდა ცვლილება და შესაბამისად გამოყენებული იქნა შეკრების პრინციპი.
რომ ყოფილიყო შთანთქმა, არც არაფერი მოაკლდებოდა. გამოყენებული ჰქონდათ შეკრების პრინციპი. თუ სასამართლო ახალი კანონის თანახმად ვალდებული იყო, რომ თუ არ აღემატებოდა დაზიანებული ნივთის ღირებულება 150 ლარს, მოეხსნა აღნიშნული მუხლი. რადგანაც შეკრება იყო გამოყენებული, უნდა გამოგვეკლო ის შეკრებილი რაც იყო. მინიმალური სანქცია თავისუფლების აღკვეთის არის ზოგადად 6 თვე. ავდექით და ეს 6 თვე მოვაკელით. ანუ, სხვაგვარ გადაწყვეტილებას აქ ვერ მივიღებდით.
ხომ შეგეძლოთ, რომ არ მოგეკლოთ? ასეთი ვარიანტი არ იყო?
არ შეგვეძლო. თუ ჩვენ ვხსნით მუხლს, რომელზეც გამოყენებულია სანქცია თავისუფლების აღკვეთა და ეს მიმატებული აქვს, როგორ არ უნდა გამოვაკლოთ?
გირგვლიანის საქმეზე ამ 6 თვეზე იმდენად არ იყო საუბარი, მაგაზე თვითონ შალვა შავგულიძემაც მითხრა, რომ მაგაზე შეიძლებოდა დაგეკლო და არ არის პრობლემაო. ძირითადი პრეტენზია იმაზე აქვთ, საქმე რატომ არ დააბრუნე უკანო.
სრული პასუხისმგებლობით ვამბობ, რომ სააპელაციო ინსტანციაში ამ საქმის ჩაბრუნება იყო შეუძლებელი იმიტომ, რომ სისხლის სამართლის პროცესში არის ნორმები. დავუშვათ, დამერღვია კანონი და ჩამებრუნებინა ეს საქმე სააპელაციო ინსტანციაში. სააპელაციო ინსტანციაში შემდგომ აპელაციის ფარგლებში უნდა განიხილოს საქმე სააპელაციო სასამართლომ. აპელაციის ფარგლებში ნიშნავს, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლო გასაჩივრებული უნდა ჰქონდეთ მხარეებს აპელაციაში და უნდა არსებობდეს სააპელაციო საჩივარი. ვთქვათ, დამერღვია კანონი და ჩამებრუნებინა, იქ დაზარალებულს საჩივარი საერთოდ არ ჰქონდა. რეალურად, თუ არ არსებობს საჩივარი, თუ შენ არ გაასაჩივრებ, თუ არ მოითხოვე, ისე ვერ დაგიკმაყოფილებს სასამართლო. მე რომ ჩამებრუნებინა ეს საქმე სააპელაციო ინსტანციაში იქ ხომ არ არსებობდა დაზარალებულის საჩივარი. ეს ხომ კიდევ გამოიწვევდა გაჭიანურებას. ეს საქმე დროულად ვეღარ წავიდოდა სტრასბურგის სასამართლოში. ამიტომ უზენაესმა სასამართლომ მიიღო ერთადერთი კანონიერი გადაწყვეტილება და რეალურად, საბოლოო ჯამში სხვა გადაწყვეტილების მიღება სასამართლოს არ შეეძლო.
თქვენ მაშინ იმაზე ფიქრობდით, რომ გირგვლიანის საქმე რაც შეიძლება სწრაფად სტრასბურგის სასამართლოში წასულიყო?
არა, მაგრამ მე ვფიქრობდი იმაზე, რომ საბოლოო ჯამში უნდა მიმეღო კანონიერი გადაწყვეტილება. ცხოვრება იცვლება. ხან ძველი ხელისუფლება რჩება, ხან ახალი მოდის. ყველას აქვს თავისი პრეტენზიები სასამართლოს მიმართ. მთავარია, რომ შეიძლება მორალურად ვიღაცამ გაგკიცხოს. ხომ ყველას აქვს თავისი უფლება. მოსამართლესაც ხომ აქვს უფლება, დაიცვას საკუთარი პოზიცია. მურუსიძის გასამართლება რომ დაიწყოს ამ საქმეზე, კანონიერად, წერტილ მძიმეში ვერავინ ვერავითარ ვერაფერს დაამტკიცებს. მიღებული იყო ის გადაწყვეტილება, რომელსაც ითვალისწინებდა კანონი.
თქვენ მხარეებს უარი უთხარით საქმის მასალების პროკურატურიდან გამოთხოვაზე. ასე რთული იყო ამის გაკეთება?
საუბარი იმ მასალებზე კი არ არის, რომელიც იდო სისხლის სამართლის საქმეში, იმაზე, რომელიც არ იყო. სასამართლოს თხოვდნენ, რომ პროკურატურა გვეიძულებინა, იმ კამერების ჩანაწერები გამოგვეთხოვა, რათა ენახათ სხვა პირებიც ხომ არ მონაწილეობენ სისხლის სამართლის პასუხისგებაში, სხვა უფრო დიდი თანამდებობის პირები ხომ არ მონაწილეობდნენ ამ საქმეშიო. პროკურატურა, რომელმაც ბრალი წარადგინა, ამბობდა, ის მტკიცებულებები, რაც არის საქმეში ჩემთვის საკმარისია, რომ დავადგინო გამამტყუნებელი განაჩენიო.
თან იმასაც გეტყვით, სტრასბურგის სასამართლომაც მოთხოვა ის მტკიცებულებები. არ წარადგინეს. წარადგინეს 20 წამიანი, 5 წამიანი, მოჭრილი კამერის ჩანაწერები. ანუ, რეალურად, შენ მთხოვ მე იმის გაკეთებას, რასაც შიდა კანონმდებლობით გამორიცხულია. ვთქვათ, მე ვედავები პეტრეს და წარმოვადგინე მტკიცებულებები, რაც ეხება პეტრეს. თუ შენ არ მიგაჩნია საკმარისად, გაამართლე პეტრე, მაგრამ პავლემ რა ჩაიდინა…
იმ ჩანაწერებში, მტკიცებულებებში, პავლეს გარდა იყვნენ ის პეტრეებიც… თქვენ ხომ შეგეძლოთ, თქვენი შინაგანი რწმენისთვის, იმის სანახავად რას აკეთებდნენ ეს პეტრეები ეს ჩანაწერები გამოგეთხოვათ?
იცით, რატომ არ შეგვეძლო? იმიტომ, რომ სასამართლო შეზღუდულია კანონით. სასამართლომ ამ პირების მიმართ უნდა განიხილოს სისხლის სამართლის საქმე, რომელზეც შემოიტანა პროკურატურამ.
ადრე იყო რა, თუ სხვა პირიც იყო ჩარეული ამ საქმეში და სასამართლო დარწმუნდებოდა, რომ არსებობს იმის დიდი ალბათობა, რომ ამათთან ერთად სხვა პირებმაც ჩაიდინეს დანაშაული, არსებობდა ინსტიტუტი საქმის დამატებით გამოძიებაში დაბრუნების შესახებ. კანონშიც შევიდა ცვლილება და ეწერა ასეთი რამ, რომ სასამართლოს ერთადერთ შემთხვევაში ჰქონდა საქმის დაბრუნების უფლება, თუ ამას მოითხოვდა პროკურორი. პროკურორი ხომ ამას არ მოითხოვდა. პროკურორი ითხოვდა, რომ დაგვესაჯა ის ოთხი პირი. ამიტომ სასამართლოს ჰქონდა ერთადერთი ალტერნატივა.
მკვლელობის მუხლიც არ იყო, წარმოგიდგენიათ? ეს იყო ჯანმრთელობის განზრახ დაზიანება, რასაც გაუფრთხილებლობით მოჰყვა სიცოცხლის მოსპობა. ანუ, სასამართლოს რჩებოდა ალტერნატივა, ან გაემართლებინა ეს ოთხი პირი, ან გაემტყუნებინა იმ მუხლებში, რაც ჰქონდა წარდგენილი. დამატებით გამოძიებაში ამას ვერ აბრუნდებდა, მტკიცებულებებს რაც შეეხება, პროკურატურა ამბობდა, რომ ეს საკმარისი იყო. სტრასბურგსაც კი არ წარუდგინა. სტრასბურმაც კი ვერ გააკეთა, რომ ეს მასალები მოეპოვებინა. დამატებით გამოძიებაში ვერ აბრუნებ, ვერაფერს აკეთებ, იყო ერთადერთი მოტივი გაემტყუნებინა ეს ოთხი პირი, ან გაემართლებინა.
გეთანხმებით, გირგვლიანის მლვლელებს ბრალად არა მკვლელობა, არამედ ჯანმრთელობის განზრახ დაზიანება ჰქონათ წაყენებული, რასაც მოჰყვა სიცოცხლის მოსპობა, მაგრამ თქვენ არ იცოდით, რომ ეს მკვლელობა იყო?!
თქვათ ვიცოდი, რომ…გამემართლებინა? გამემართლებინა?
ახლანდელი გადმოსახედიდან ფიქრობთ, რომ პროკურატურა ძალიან სამარცხვინოდ და დანაშაულებრივად მოიქცა გირგვლიანის საქმესთან დაკავშირებით?
მე, ზოგადად, ვფიქრობ, რომ ეს მთლიანად სახელმწიფოს… იცით, როგორი რაღაც იყო? იცით, სტრასბურგის სასამართლომ რატომ გაამტყუნა ეს ყველაფერი? მან დაინახა სახელმწიფოს როლი ამ ყველაფერში. მან თქვა, რომ ეს ფაქტი რომ მოხდა, იყო არაეფექტური გამოძიება, მიანიშნა, რომ სხვა პირები არ იყვნენ პასუხისგებაში მიცემულები, რომლებიც შეიძლებოდა, მაღალი თანამდებობის პირები ყოფილიყვნენ.
სასამართლო და აღმასრულებელი ხელისუფლება ჩართო იმ კონტექსტით, რომ მიუხედავად არაეფექტური გამოძიებისა, ყველაფერი გააკეთა სახელმწიფომ, რომ ამ ხალხს მალე დაეტოვებინა სასჯელაღსრულების დაწესებულება. ანუ, აქ დაინახა სტრასბურგის სასამართლომ მიზანმიმართული მოქმედება ამ თემაში. ამიტომ გამოიტანა ასეთი მძიმე გადაწყვეტილება. ამათ რომ მოეხადათ ის შვიდი წელი, რაც ჰქონდათ მისჯილი, ასეთი მძიმე გადაწყვეტილება არ იქნებოდა. იტყოდნენ, რომ არაეფექტური გამოძიება არის, მაგრამ დაინახეს, რომ მთელი სტრუქტურები მიზანმიმართულად მოქმედებდნენ იმისთვის, რომ სასჯელაღსრულების დაწესებულება რაც შეიძლებოდა მალე დაეტოვებინათ ბრალდებულ პირებს.
კარგი, არ მიუსაჯე იმდენი, რამდენიც ეკუთვნოდა, არ მიეცი სხვა კვალიფიკაცია, მაგრამ რაც მიეცი და რასაც იმსახურებდა მოიხადონ. დაინახა სტრასბურგმა, რომ ესეც არ მოიხადეს იმიტომ, რომ იქ კანონის მიღება, შეწყალება, პირობით ვადამდე გათავისუფლება, ეს ყველაფერი იყო რგოლი იმ ჯაჭვის, რომელიც მიმართული იყო ამ ყველაფრისკენ. ჩემი როლი რა იყო იმ სიტუაციაში?!
www.ipress.ge