თუ ევროკავშირის ლიდერებს სურთ, დაძლიონ პოპულიზმის გლობალური ტალღა, რომელიც საფრთხეს უქმნის მათ დემოკრატიებს, მათ უნდა გამოაცოცხლონ ეკონომიკა, რომელიც დიდი ხანია ვერ ახერხებს კეთილდღეობის უზრუნველყოფას, – წერს საინფორმაციო სააგენტო Bloomberg-ი სარედაქციო სტატიაში.
სტატიაში ხაზგასმით აღნიშნულია, რომ ევროპელები მუდმივად ეკონომიკას თავიანთ მთავარ საზრუნავად მიიჩნევენ.
„ადვილი მისახვედრია, თუ რატომ. 2020 წლიდან საშუალო ზრდასრული ადამიანის შემოსავალი ინფლაციას ფეხდაფეხ ვერ მისდევს. ენერგიის გადასახადები დაახლოებით 60%-ით გაიზარდა. მთლიანი წარმოების ზრდამ საშუალოდ მხოლოდ 1.2% შეადგინა, რის გამოც ცხოვრების დონე, რომელიც ერთ სულ მოსახლეზე მთლიანი შიდა პროდუქტით იზომება, შეერთებულ შტატებთან შედარებით ბოლო ოთხი ათწლეულის ყველაზე დაბალ ნიშნულზეა“, – აღნიშნულია სარედაქციო სტატიაში.
სიტუაციის გამოსასწორებლად საგზაო რუკა უკვე არსებობს – რეკომენდაციების სახით, რომლებიც გასულ წელს ევროპის ცენტრალური ბანკის ყოფილმა ხელმძღვანელმა, მარიო დრაგიმ ევროკომისიის დავალებით შეიმუშავა.
ამ რეკომენდაციებში ნათქვამია, რომ ბლოკმა რადიკალურად უნდა გაზარდოს პროდუქტიული ინვესტიციები ისეთ სფეროებში, როგორიცაა ინფრასტრუქტურა, სუფთა ენერგია და სტარტაპები – წელიწადში 750 მილიარდ ევროზე მეტით, როგორც საჯარო, ისე კერძო სახსრების გაერთიანებით.
ამ მიზნით, მას უფრო დიდი ბიუჯეტი სჭირდება, რომელიც იდეალურ შემთხვევაში ნაწილობრივ ერთობლივად გამოშვებული ობლიგაციებით უნდა დაფინანსდეს. მან უნდა გააერთიანოს თავისი წევრი სახელმწიფოების ფინანსური ბაზრები, რომლებიც ამჟამად ზედმეტად მცირე და დანაწევრებულია იმისთვის, რომ კერძო კაპიტალის ის მასშტაბი მიმართოს, რასაც აშშ აკეთებს. და მან უნდა შეამციროს ზედმეტად მძიმე რეგულაციები, რათა ფული ყველაზე ეფექტურად იყოს გამოყენებული.
„თუმცა, გეგმის მხარდაჭერის დაპირებები საქმედ არ ქცეულა. ევროკავშირის მიერ შემოთავაზებული გრძელვადიანი ბიუჯეტი, ეკონომიკის წილის გათვალისწინებით, წინამორბედზე ოდნავ დიდია. ერთიანი კაპიტალის ბაზარი კვლავ შორეულ პერსპექტივად რჩება, რადგან წევრი სახელმწიფოები – განსაკუთრებით გერმანია – ეწინააღმდეგებიან ტრანსსასაზღვრო ბანკების შერწყმასა და დეპოზიტების საერთო დაზღვევას, რაც ფინანსური საზღვრების დანგრევას შეუწყობდა ხელს. ბიუროკრატიულ ბარიერებთან დაკავშირებით, ევროკავშირმა გადადო გარკვეული გარემოსდაცვითი ანგარიშგების მოთხოვნები, მაგრამ მცირედი პროგრესიც კი არ აქვს ძირითადი დაბრკოლებების აღმოფხვრაში, როგორიცაა განსხვავებული საგადასახადო, გაკოტრებისა და სხვა კანონები. ფუნდამენტური პრობლემა: ლიდერებს არ სურთ კონტროლის დათმობა. გასაგებია, რომ ისინი ამჯობინებენ საკუთარი წესების დაწესებას, საკუთარი ბანკების უპირატესობას, იმის გადაწყვეტას, თუ როგორ შეუძლიათ კომპანიებს ოპერირება და ინვესტიციების განხორციელება მათ ტერიტორიაზე. ისინი შიშობენ, რომ ევროკავშირი მათ სახსრებს არასწორად დახარჯავს ან დეპოზიტარებს სხვაგან მათი ხარჯებით გადაარჩენს. მიუხედავად ამისა, მათ აქვთ საკმარისი ძალაუფლება ევროკავშირის დონეზე გონივრული შეშფოთების მოსაგვარებლად, რამაც ხელი არ უნდა შეუშალოს მათ იმ სარგებლის დანახვაში, რისი უზრუნველყოფაც კვლავ ევროკავშირს შეუძლია საუკეთესოდ“, – ნათქვამია სტატიაში.
გადამწყვეტ მომენტებში, ევროპის ლიდერებმა აჩვენეს, რომ მათ შეუძლიათ გვერდზე გადადონ ვიწრო ინტერესები და ითანამშრომლონ, ხშირად დიდი ეფექტურობით. 2010-იანი წლების კრიზისის დროს, მათ შეძლეს ბანკების საერთო ზედამხედველობის დაარსება, რაც მას შემდეგ ძირითადად ეფექტური აღმოჩნდა. გლობალური პანდემიის დროს, მათ შექმნეს ერთობლივი აღდგენის ფონდი, რომელმაც ხელი შეუწყო ზრდას და გარკვეულ პროგრესს მიაღწია მეტად საჭირო სტრუქტურული რეფორმების განხორციელებაში.
„ისინი ახლა კიდევ ერთი კრიზისის წინაშე დგანან, ამჯერად პოლიტიკური. მემარჯვენე პოპულისტებმა, რომლებიც არაეფექტური ლიდერობით უკმაყოფილებას იყენებენ, უკვე მოიპოვეს საკმარისი ხმების რაოდენობა, რათა მნიშვნელოვნად შეზღუდონ მეინსტრიმული პარტიების მმართველობის უნარი. თუ ევროპის ცენტრისტები არ გაერთიანდებიან, რათა უახლოეს წლებში – განსაკუთრებით ეკონომიკურ საკითხებში – აჩვენონ ხელშესახები პროგრესი, დიდი შანსია, რომ წააგებენ. ზოგჯერ, როგორც ჩანს, ისინი სიტუაციის სერიოზულობას ხვდებიან. მაგალითად, გერმანიამ შეარბილა თავისი წინააღმდეგობა ერთიანი ფასიანი ქაღალდების მარეგულირებლის მიმართ, ხოლო კანცლერმა ფრიდრიხ მერცმა ცოტა ხნის წინ მოუწოდა პანევროპული საფონდო ბირჟის შექმნისკენ – ორივე კაპიტალის ბაზრების კავშირის ძირითადი ელემენტებია. მან და მისმა ევროპელმა კოლეგებმა ეს და კიდევ ბევრი სხვა რამ უნდა გააკეთონ. უფრო ეფექტური ევროკავშირი არა მხოლოდ ზრდისთვისაა კარგი – ის უპირობოდ მათ ეროვნულ ინტერესებში შედის“, – აღნიშნულია სტატიაში.