ჟურნალისტი ლევან გუდაძე 2009 წელს საქართველოდან წავიდა, რადგან სააკაშვილის ხელისუფლებამ მას მოქალაქეობა ჩამოართვა – რა გახდა დაპირისპირების მიზეზი, თემაზე ლევან გუდაძე „მარშალპრესს“ დეტალურად უყვება:
– საქართველოში არ ვიმყოფები 2009 წლიდან. დავამთავრე თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ჟურნალისტიკის ფაკულტეტი. ვმუშაობდი საინფორმაციო სააგენტოებში. ასევე, ვხელმძღვანელობდი საინფორმაციო სააგენტოებს GMS da ITN Exclusive, რომლებიც სხვადასხვა დროს მე თავად დავაფუძნე, ერთი შევარდნაძის მმართველობის პერიოში, მეორე კი 2008 წელს. მოკლე დროით ვწერდი გაზეთებში “7 დღე”, “ახალი თაობა”.
– მაინც, რით მიიქციეთ სააკაშვილის ყურადღება და რა გახდა მიზეზი მოქალაქეობის ჩამორთმევის?
– კონფლიქტი 2008 წელს დაიწყო, როცა ჩემს მიერვე დაფუძნებულ საინფორმაციო სააგენტო ITN Exclusive-ს ვხელმძღვანელობდი. გახლდით მთავარი რედაქტორი და ძირითადად მე განვსაზღვრავდი სარედაქციო პოლიტიკას, უფრო სწორედ, სრულ თავისუფლებას ვაძლევდი ჟურნალისტებს ემუშავათ იმ თემებზე, რასაც საზოგადოებისთვის აქტუალურად ჩათვლიდნენ. ასე გაგრძელდა აგვისტოს ტრაგიკული მოვლენების დროსაც, ანუ ჩვენი რედაქცია არ დაემორჩილა სააკაშვილის რეჟიმის ცრუ პროპაგანდას და ავრცელებდა იმ ინფორმაციას, რაც რეალურად ასახავდა კონფლიქტის ზონაში თუ მთლიანად ქვეყანაში არსებულ ვითარებას. ეს არ მოეწინა ხელისუფლებას და კონფლიქტიც აქედან დაიწყო..
– რა იგულისხმება კონფლიქტში?
– რედაქციის საიტზე ე.წ. DoS შეტევებით დაწყებული (პერიოდულად საათების მანძილზე ვერ ვახერხებდით საიტის რეანიმირებას) და პირადად ჩემდამი მუქარებით დამთავრებული არაფერი დაგვაკლეს. საჯაროდაც დაგვადანაშაულეს ანტისახელმწიფობრივ აქტიურობაში, არ მოეწონათ ერთ-ერთი ჩვენი ინფორმაცია.
ცხადი იყო, რომ ნორმალური მუშაობის პირობები ჩვენ აღარ გვექნებოდა. ისიც, რომ არცერთი კომპანია სარეკლამო კონტრაქტს არ დადებდა რედაქციასთან, რომელსაც პრობლემები აქვს რეჟიმთან. ანუ, ვიდრე პირადად ჩემი ფინანსური შესაძლებლობები გაწვდა რედაქციის შენარჩუნებას, მანამდე შევინარჩუნე, თუმცა 2009 წელს რედაქცია დავხურე.
– ამით კონფლიქტი არ ამოიწურა?
– სამწუხაროდ, რეჟიმთან კონფლიქტი არც რედაქციის დახურვის შემდეგ შეწყდა. ელ-ფოსტაზე მუქარებსა და სატელეფონო მუქარებს იმდენად აღარ ვაქცევდი ყურადღებას, მაგრამ სოც-ქსელებში ჩემი სახლის მისამართით რომ გაავრცელდა ვინმე ანონიმების მხრიდან მოწოდებები, რომ აქ სახელმწიფოს მტერი ცხოვრობს და უნდა გაუსწორდნენ, ამან დამაფიქრა.
მიგზავნიდნენ სხვადასხვა პირებს, ვითომ საქმიანი წინადადებებით, სინამდვილეში კი ანკესზე უნდოდათ წამოგება. 2009 წლის აგვისტოში სახლში მოვიდა ჩემთან (დარწმუნებული ვარ კუდ-ის წარმომადგენელი, უბრალოდ საბუთი არ წარმოუდგენია) რეჟიმის წარმომადგენელი და უკვე დახურული სააგენტოს ანგარიშებზე მილიონამდე ლარის გატარება შემომთავაზა, შესაბამისი გასამრჯელოს სანაცვლოდ, შედეგად კი ან ქვეყნიდან უნდა წავსულიყავი, ან უნდა მეთანამშრომლა რეჟიმთან, სხვა შემთხვევაში უსაფრთხოების გარანტიები არ მექნებოდა. მე, რათქმაუნდა, უარი ვთქვი ამ წინადადებაზე, მაგრამ ცხადი კი გახდა, რომ დაუყოვნებლივ უნდა გამერიდებინა ოჯახი რეჟიმის მიერ კონტროლირებად ტერიტორიას. როგორც მოგვიანებით გახდა ჩემთვის ცნობილი, ბედზე გამოგვისწრია კრიმინალური რეჟიმისგან, თორემ ფაქტია, დღეს ცოცხლები არ ვიქნებოდით.
კრიმინალური რეჟიმის მხრიდან არსებულ საფრთხეზე თუნდაც ის ფაქტი მიანიშნებს, რომ იმავე 2009 წელს კონტრდაზვერვამ (ჩემიძლია ვივარაუდო, რომ სააკაშვილის ბრძანებით) ჩემი პერსონალური მონაცემები გააყალბა, და ვერ დამაშინეს რა, ვერც დაჭერა და მოსყიდვა შეძლეს, ადგნენ და მოქალაქეობა გამიუქმეს. გააყალბეს კონტრდაზვერვაში ჩემი პერსონალური მონაცემები, მათ შორის რუსეთის ფედერაციის მოქალაქის პასპორტი ჩემს სახელზე და გამომაცხადეს რა რუსეთის მოქალაქედ, საქართველოს მოქალაქეობა ჩამომართვეს.
– კერძოდ, რა სახის, შინაარსის მასალებს აქვეყნებდით, რამაც ხელისუფლების გაღიზიანება გამოიწვია?
– საინფორმაციო სააგენტო ITN Exclusive 2008 წლის აპრილში დავაფუძნე. ფაქტიურად საცდელ რეჟიმში ვმუშაობდით როცა საიტი ავამოქმედეთ. ჟურნალისტებს ჰქონდათ სრული თავისუფლება, სააგენტო საზოგადოებრივ/პოლიტიკური ცხოვრების ერთობ ვრელ სპექტრს აშუქებდა, დაწყებული კულტურისა და სპორტის სფეროებით და დასრულებული ეკონომიკითა და პოლიტიკით.
უშუალოდ სააკაშვილის რეჟიმთან კონფლიქტს რაც შეეხება, პირველი მუქარის წერილები რედაქციის მაილზე 2008 წლის 1-2 აგვისტოს მოვიდა, მიზეზი ცხინვალიდან მიღებული ინფორმაციის გავრცელება გახდა, რომლის თანახმადაც, ქალაქის მიმართულებით ქართული მხარის მიერ კონტროლირებადი ერთ-ერთი სიმაღლიდან გაიხსნა ცეცხლი მსხვილკალიბრიანი სნაიპერული შაშხანებით, იყო მსხვერპლი მშვიდობიან მოსახლეობაში, რაც ერთ-ერთი ავტომობილისთვის სნაიპერული ცეცხლის გახსნას მოყვა. ცხინვალელმა კოლეგებმა მოგვაწოდეს ფოტომასალაც აღნიშნულ ფაქტთან დაკავშირებით. ჩვენ რა თქმა უნდა გადავამოწმეთ ინფორმაცია, საქართველოს თავდაცვის სამინისტროში და ორივე მხარის პოზიციის დაფიქსირებით გავავრცელეთ ინფორმაცია. ანუ, ჟურნალისტური სტანდარდი იმდენად იყო დაცული ჩვენი მხრიდან, რამდენადაც ეს შესაძლებელი გახლდათ. თუმცა სააკაშვილის რეჟიმის წარმომადგენლება ასე არ ჩათვალეს, როგორც ჩანს.
მკვეთრად გაუარესდა რედაქციის მდგომარეობა 9-10 აგვისტოს, როცა იმ დროს შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილე ეკა ზღულაძემ პირდაპირ ეთერში დაადანაშაულა ჩვენი რედაქცია ანტისახელმწიფოებრივ აქტიურობაში, რეჟიმის აგრესიის საბაბი კი ჩვენ მიერ გავცელებული ინფორმაცია გახლდათ. საუბარია ინფორმაციაზე, რომელიც ჩვენმა ჟურნალისტებმა თბილისის სამედიცინო დაწესებულებებში ჰოსზპიტალიზებულ სამხედრო მოსამსახურეთაგან მიიღეს და კონფლიქტის ზონიდან დევნილი მოსახლეობისგან, აღნიშნული საზოგადოება იმ დღეებში აქციებს მართავდა თბილისის მერიის შენობასთან დახმარების თხოვნით. ინფორმაცია შეეხებოდა ქართული მხარის საერთო დანაკარგებს, ანუ დაჭრილებისა და დაღუპულების რაოდენობას სამხედრო მოსამსახურეთა შორის და მშვიდობიან მოსახლეობაში.
ინფორმაციაში მითითებული იყო 1500-2000 ადამიანი, ეს ციფრი შემდგომში ფაქტიურად დადასტურდა, რამეთუ, ოფიციციალური მონაცემებით მხოლოდ სამხედრო დანაკარგი შეადგენს 2000 მეტ ადამიანს, მშვიდობიან მოსახლეობაში აღნიშნული მაჩვენებელი არანაკლებია. ინფორმაციის გავრცელებამდე, რათქმაუნდა კომენტარი ვთხოვეთ თავდაცვის სამინისტროს, თუმცა მათ მხრიდან სტანდარტი იყო არც არაფრის დადასტურება და არც არაფრის უარყოფა.
ინფორმაცია გავავრცელეთ და ამას მოყვა რეჟიმის მხრიდან თავდასხმა, რაც გასაკვირი არ არის, გახსოვთ ალბათ, ვიდრე გორში არ შევიდნენ რუსეთის შეიარაღებული ძალები, სააკაშვილის რეჟიმის პროპაგანდა ჯავის აღებას და სამხედრო ოპერაციის დასრულებას აანონსებდა. ჩვენი ინფორმაცია ზუსტი გახლდათ და საზოგადოებას ჰქონდა უფლება ცოდნოდა ის თუ რა ხდება რეალურად, მაგრამ ეს მაშინ არავის ახსოვდა..
– სასამართლოს არ მიმართეთ?
– 2015 წელს საშუალება მომეცა ადვოკატის მომსახურეობით მესარგებლა და ადვოკატის დახმარებით ის გაყალბებული დოკუმენტაცია მოვიპოვე, რის საფუძველზე სააკაშვილმა ბრძანებულება გამოსცა ჩემთვის მოქალაქეობის შეწყვეტის შესახებ. მივმართე სასამართლოს, მაგრამ თბილისის საქალაქო სასამართლომ არ დააკმაყოფილა ჩემი სარჩელი “უკანონოდ ანულირებული მოქალაქეობის დაბრუნებასთან დაკავშირებით” . მოპასუხე მხარე პრეზიდენტისა და იუსტიციის სამინისტროს წარმომადგენლების სახით, კრიმინალი სააკაშვილისა და მისი თანამზრახველების უკანონო გადაწყვეტილებას იცავდნენ. ამან მოსამართლეზეც იქონია გავლენა როგორც ჩანს. თბილისის საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო სასამართლოში გავასაჩივრე. იმედია იქ მაინც გამოვა სამართლის პოვნა.
დღევანდელ ხელისუფლებას იმას ვთხოვ მხოლოდ, რომ სააკაშვილის რეჟიმის მიერ უკანონოდ ანულირებული მოქალაქეობა დამიბრუნოს და აღმადგინოს უფლებებში, რამეთუ 8 წელია უცხო ქვეყნის ტერიტორიაზე ვარ გამოკეტილი ოჯახთან ერთად, ფაქტიურად უუფლებო მდგომარეობაში და, საზოგადოების, ან გინდაც ხელისუფლების წარმომადგენელთა ერთი ნაწილი ნეგატიურადაც რომ აფასებდეს ჩემს პიროვნებასა და ჩემ ჟურნალისტურ აქტიურობას, “სასჯელი” მოვიხადე ალბათ..